Η Παλιά μου τέχνη κόσκινο...
Όταν ήμανε μικρός πάγαινα στον κινηματόγραφο.
Τις περισσότερες φορές κοιμόμανε μέσα κατά την προβολή της ταινίας.
Βγαίνοντας τράβαγα και μια κριτική στην ταινία, που το φιλαράκι έβρισκε άκρως ενδιαφέρουσα. Σε ποια οθόνη είχα δει τελικά τα κρινόμενα; Χρειάστηκα περισσότερες δεκαετίες για να δώσω μια απάντηση στο ερώτημα...
-Αφού κοιμάσαι μέσα γιατί δε μένεις στο σπίτι σου; με ρώταγε.
- Εδώ καπνίζω λιγότερο, του απαντούσα. Πίνω και λιγότερους καφέδες. Στο φινάλε στο ταμείο δεν περιμένουνε φιλοδώρημα, όπως οι σερβιτόροι, που όταν μας σερβίρουν μας βρίζουνε μέσα τους.
Το ερώτημα απαντήθηκε σε κάποιες δισκοθήκες και καφετέριες στο απώτερο μέλλον, όταν κάποιες περισσότερο ή λιγότερο ωραίες υπάρξεις, πριν ανοίξουν το στοματάκι τους, ήξερα τι θα πούνε. Αυτή τη φορά, αυτός που με ρώτησε γιατί δε μένω στο σπιτάκι μου, ήταν ο εαυτός μου. Ακολούθησα τη συμβουλή του. Βέβαια ποτέ δε λέω αυτά που θα άκουγα αλλού, για να δώσω μετά ο ίδιος τις απαντήσεις. Αυτή η διαδικασία δεν αποτελεί διάλογο. Κατατάσσεται στο παραμιλητό και ακόμη δεν αποφάσισα για τη λύση του τρελάδικου.
Παρόμοια αισθανόμουνα όταν έβλεπα ταινίες, κύρια αστυνομικές, μαζί με άλλα φιλαράκια στην τηλεόραση. Μετά τα πρώτα λεπτά ήταν σε θέση να μαντέψουν την εξέλιξη της υπόθεσης.
-Ρε μάγκα, μήπως την έχεις ξαναδεί; ρώταγα.
-Όχι, μου απαντάγανε. Έχω δεί όμως τόσες άλλες παρόμοιες, που έμαθα πια πως σκέφτονται οι σεναριογράφοι...
Κάπως έτσι νομίζω ότι αιστανθήκανε και οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, όταν γράφανε τα βιβλία τους. Αυτό που κύρια τους είχε συνεπάρει, νομίζω, δεν ήτανε η έκτη αίσθηση, αλλά ο πόνος. Όταν βλέπεις το αμάξι να έχει ξωκοίλη από το δρόμο, δεν χρειάζεται ούτε διαίσθηση, ούτε διορατικότητα, ούτε καν αναπτυγμένη φαντασία για να προβλέψης, ότι θα πάη να πέση στα αγκάθια και τα κούτσουρα (αν κάποιοι βεβαίως δεν έχουν φροντίσει να γίνη αποψίλωση πρίν το χείλος του γκρεμού).
Με ανάλογο τρόπο απάντησε και ο Ιησούς Χριστός, όταν ερωτήθηκε πότε θα γίνη η Δευτέρα Παρουσία. "Όταν δείτε τα φύλλα της συκιάς να βγάζουνε χνούδι, έρχεται και ο καρπός". Πρόμοια θα απάνταγα και εγώ στο ερώτημα, χωρίς να είμαι καν ιεροδιάκονος. Αυτό όμως δεν μειώνει στο ελάχιστο τον βαθύτατα ιερό χαρακτήρα της ως άνω ρήσεως. Διότι δεν αποτελεί προφητεία, αλλά προτροπή. Προτροπή ως προς το τι μπορεί να αποτελή η πρόβλεψη των μελλούμενων. Ανοίξτε τα στραβά σας, φιλαράκια, και τότε θα δείτε τα πάντα. Αυτό ήθελε να πη ο Χριστούλης, ρίχνοντας και μια λοξή ματιά στις τρύπες από τα καρφιά στα χέρια του, παρότι δεν είχαν τρυπηθεί ακόμη... Οι άλλοι προτίμησαν όμως να κοιμούνται. Οι τρύπες των καρφιών τους έφερναν τρόμο. Οι περισσότεροι τον θεώρησαν και μαζόχα. Γιατί δεν μπόρεσαν να δουν το εισιτήριο για τη μεγάλη παράσταση της της Αναστάσεως στο τσεπάκι του χιτώνα του. Όταν Αυτός προέτρεπε να θησαυρίζουμε στους ουρανούς, οι μηχανές εύρεσης οργίαζαν με λήμμα το "Βanca di Spirito Sankto".
Αντίστοιχα και ο μάντης Κάλχας ήταν τυφλός. Δεν ήταν οιωνοσκόπος, ως στερούμενος της φυσικής οράσεως, ήταν ενδοσκόπος. Έβλεπε τα πράγματα σε βάθος. Η κρυφή πλευρά, αυτή που μένει ίσως αθέατη στο επιφανειακό βλέμμα. Η ρήση του Ηρακλείτου, ότι η κρυφή αρμονία είναι ανώτερη της φανερής, δεν αποτελεί μόνο μέτρο στην εκτίμηση των εξελίξεων, αλλά προτροπή βίου.
Ας το εκφράσουμε με μαθηματική ορολογία: Κάθε τιμή μιας συναρτήσεως εμπεριέχει την τιμή του επομένου βήματος με την μορφή της παραγώγου. Η εκάστοτε τιμή είναι σαφώς ορατή. Η παράγωγος όμως προϋποθέτει διερεύνηση. Για όσους όμως γνωρίζουν τι είναι παράγωγος, ότι δηλαδή μέσω αυτής παράγεται η τιμή του επομένου βήματος, τις περισσότερες φορές δεν χρειάζεται καν να καταφύγουν στην εφαρμογή της παραγώγου, δεδομένου ότι αυτή ακολουθεί συγκεκριμένη τυπολογία αναγόμενη στη μορφή της συναρτήσεως, η οποία στον γνωρίζοντα μαθηματικά είναι συνήθως προφανής.
Δεν αποσκοπώ να υποβιβάσω την προφητεία στα όρια της πρόβλεψης. Η μετάβαση εξ άλλου από τη λογική επεξεργασία στη διαισθητική ερμηνεία αποτελεί μια ολόκληρη περιοχή, προσβάσιμη σε όσους ασκούνται να βλέπουν με τα μάτια της καρδιάς. "Ο Θεός δεν λέει ούτε ναι, ούτε όχι. Αποκαλύπτει μόνο τα σημεία του", διακήρυξε κάποιος σοφός αναφερόμενος στο Μαντείο των Δελφών.
Κάποιοι μπορούν να σταθμίζουν τις επιλογές του σεναριογράφου εκ των προτέρων, έχοντας λιώσει πολυθρόνες μπροστά στις οθόνες. Κάποιοι όμως έχοντας παρακολουθήσει την ταινία ίσως περισσότερες φορές, δεν κατανόησαν το παραμικρό.
Αυτό μου συνέβη και μένα όταν είδα την ταινία του Αλαίν Ρενέ "Η ζωή είναι ένα μυθιστορημα". Άργησα πολύ να την καταλάβω.
Την ταινία την είδα σε πρώτη προβολή. Ήμουν τότε περίπου τριάντα πέντε χρονών. Η ταινία είχε θεωρηθεί από τους κριτικούς αριστούργημα. Αντίστοιχα περίμενα και εγώ να δω κάτι που θα ήταν ενδιαφέρον. Τουναντίον ποτέ δε βαρέθηκα τόσο στον κινηματογράφο. Μέτραγα τα λεπτά μέχρι να τελειώσει το ανιαρό βάσανο και να βγώ επί τέλους από την αίθουσα. Στην έξοδο με απασχολούσε ένα οντολογικό ερώτημα: Μήπως δεν έκανα για κουλτουριάρης;
Σήμερα έχοντας ρίξει μερικά χρονάκια ακόμη στην πλάτη μου μέσα στο ρομάντζο που λέγεται ζωή, κατανοώ το μεγαλείο της ταινίας. Βλέπω να περνάνε από μπροστά μου οι πρωταγωνιστές του Ρενέ σε μια ταινία χωρίς κομπάρσους, που όμως οι ίδιοι οι πρωταγωνιστές ήταν οι πλέον ανάξιοι κομπάρσοι. Νωχελικά στοιβαγμένοι μέσα σε ένα σπίτι, μάλλον άνετο, περιφερόντουσαν άσκοπα και αδιάφορα σχεδόν μόνιμα στους διαδρόμους. Σπάνια έμπαιναν σε κάποιο δωμάτιο. Το σπίτι δεν είχε ούτε εξόδους, ούτε διεξόδους. Η περιφορά τους δεν είχε στόχευση. Αυτούς δεν τους διέκρινε η παραμικρή προσδοκία, η παραμικρή ευχή, η παραμικρή ελπίδα. Θιασώτες μιας εκ των προτέρων ρυθμισμένης εξασφάλισης, καθ' έξιν καταναλωτές ενός υποτονικού οξυγόνου.Δεν υπήρχε κάποιο ζητούμενο, κάποια ουσιαστική συζήτηση ή διαφωνία. Στην ροή δεν υπήρχε αρχή, μέση και τέλος.
Το δίλημμα του θεατού: Έχασε δυο ώρες στην αίθουσα προβολής, ή ολόκληρη τη μελλοντική ζωή του στο σπίτι του Ρενέ;
Το κατόρθωμα του σεναριογράφου: Υποκατέστησε για ενενήντα λεπτά τους σεναριογράφους
της ζωής μας.
Πρόκειται για κυρίους καθαρούς, καλοντυμένους. Το μόνο που τους ενώνει εξωτερικά με τους χεβυμεταλλάδες είναι το δαχτυλίδι με τη νεκροκεφαλή.
Αυτό που δε θα ήθελα να ήμουν σε καμία περίπτωση είναι μηχανή ανίχνευσης στον προθάλαμο της εισόδου στην έπαυλη που συνεδριάζουν. Απ' όσο ξέρω αυτές οι μηχανές λειτουργούν με την οσμή του ανθρώπινου σώματος.
Η αρχαία τραγωδία μας διδάσκει ότι ο Ήρως, ως τραγικός, στο τέλος θα εξοντωθεί.
Πολλοί αναφέρονται σήμερα σε "κάθαρση".
Τι προτίθενται να απιθώσουν όμως στο Ιερό Θυσιαστήριο;
Και χωρίς κάθαρση, που θα βρούμε καταφύγιο να κρυφτούμε από τη Νέμεση;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου