Ποια θα μπορούσε να είναι η αναγκαιότητα ύπαρξης ακροδεξιού κόμματος στην Ελλάδα; (Πέραν του συγκεκριμένου η ερώτηση αφορά την ύπαρξη όλων των κομμάτων. Ο Αριστοτέλης αναφερόμενος στα "Πολιτικά" στις πολιτικές ενώσεις, τις απορρίπτει στο σύνολο τους, με το επιχείρημα ότι είναι πολιτικά και κοινωνικά επιζήμιες, επειδή επιχειρούν να επιβάλλουν τα συμφέροντα συγκεκριμένων ομάδων στο κοινωνικό σύνολο).
Παλαιότερα όταν υπήρχε ο ψυχρός πόλεμος, κρίθηκε από το καθεστώς τότε, ότι το Σταλινικό μπλοκ, επιχειρούσε μέσω του καπελώματος του λαϊκού κινήματος, διείσδυση στην Ελλάδα. Διαδικασίες γνωστές από την τέχνη της λεγόμενης "κοινωνικής μηχανικής". Εάν θέλουμε να είμαστε ρεαλιστές οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι μετά τη συμφωνία της Γιάλτας η Ελλάδα είχε παραχωρηθεί (σαν κομμάτι μπακλαβά) στην αγγλοαμερικάνικη επικυριαρχία, που εξοραϊζοντας τα ανομολόγητα αποκαλείται "σφαίρα επιρροής". Την αναγκαιότητα μιας ακραίας αντικομουνιστικής προπαγάνδας κάλυψαν τότε τα ακροδεξιά κόμματα, που καλύφτηκαν πίσω από ένα ψευδεπίγραφο εθνικισμό και μια ακραία θρησκευτικότητα. Βεβαίως θα μπορούσε να ισχυριστή κάποιος, ότι η δυνατότητα του Χριστού να διαρρηγνύη τα ιμάτια του με τέτοιες πρακτικές είναι απούσα, δεδομένου ότι και αυτά τα έπαιξαν οι ανθρωποφύλακες στα ζάρια.
Αυτή η πρακτική συμπυκνώνεται στο σλόγκαν "Ελλάς Ελλήνων Χριστανών", που πλάσαρε η δικτατορία. Αυτή η λογοδιάρροια κόστισε στον Ελληνισμό την κατοχή της μισής Κύπρου από τους κεμαλικούς αρουραίους. Αλλά και το πόσο "Έλληνες" και "Χριστιανοί" ήταν τα ανδρείκελα της αμερικανοκρατίας μέσα στα φερετράκια της "Σπύρος Νάγος", στοά "τελειοποιήσεως" της ανθρωπίνου ψυχοανωμαλίας, καταγράφηκε με επώδυνο τρόπο πάνω στα αναπηρικά καροτσάκια του Μουστακλή και άλλων ηρώων, που εμαρτήρησαν υπέρ της αξιοπρέπειας και ελευθερίας. Δια του λόγου του αληθές, θα πρέπη συμπληρωματικώς να αναφερθή, ότι την ίδια βουτιά στα αναφερθέντα φερετράκια επιχειρούν ανέκαθεν και πλείστοι όσοι ενεργούμενοι "δημοκράτες", που δεσπόζουν στην από καταβολής υπόθαλψη ελλαδικού εξαρτήματος, με επιφανέστερο τον αρχιτέκτονα της Μικρασιατικής καταστροφής λευτε-ράκη.
Αυτά αλλά και ακόμη χειρότερα "ιδανικά" εκπροσωπεί στη σημερινή φάση ο αυτοαποκαλούμενος "Λάος - Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός", που ενώ ενεδύθη κοινοβουλευτικό μανδύα, στην ουσία στεγάζει όλα τα τρωκτικά, που μία ζωή εκθειάζουν και προπαγανδίζουν την εκτροπή. Δεδηλωμένοι τεταρτοαυγουστινοί, Πλεύρηδες, Χρυσαυγίτες και κάθε είδους πορωμένοι ψευτοπατριώτες θα αισθανθούν ηδονή στο προστιθέμενο νέο "ιδανικό", στα όσα δίδαξε η χούντα. Αυτό δεν είναι άλλο από το ρατσισμό, το δηλητήριο εκείνο, που σιγοβράζει στα καζάνια της ναζιστικής κολάσεως. Διότι θύματα της παγκοσμιοποήσης, που επενεργεί το γνωστό χυλό, είναι και οι φουκαράδες που πνίγονται στη θάλασσα, στην προσπάθεια για να βρουν ένα μεροκάματο σε ξένη χώρα. Αυτοί οι κύριοι του εκ του ασφαλούς "εθνικισμού", που έχουνε τη μαμά τους δίπλα τους για να τους πλένη και να τους σιδερώνη το σωβρακάκι, εμφανιζόμενοι πότε γραβατωμένοι και πότε με το ρόπαλο στο χέρι, δεν κάνανε ποτέ μετανάστες, όπως είναι εδώ και τριάντα πέντε χρόνια ο γράφων, ούτε μπήκανε ποτέ σε φάμπρικα της γερμανίας, για να δούνε τι εστί ρατσισμός και πως βγένανε τα χρήματα από τα μεταναστευτικά εμβάσματα, που πληρωνόντουσαν οι σοκολάτες που τους αγόραζαν οι καλοπληρωμένοι πατεράδες τους, ως ομολογημένοι οι ανομολόγητοι συνεργάτες των κατασταλτικών μηχανισμών της ξενοδουλείας και της υποτέλειας.
Είναι και από τους ίδιους αυτούς ψευτοπαλληκαράδες ομολογημένο, ότι η μαζική και ανεξέλεγκτη είσοδος αλλοδαπών στην Ελλάδα ενεργείται από της δυνάμεις που προωθούν την παγκοσμιοποίηση. Τους διεθνώς ισχυρούς που ελέγχουν το χρηματιστηριακό, μιλιταριστικό κατεστημένο με τους θεσμούς που επιβάλλουν, που είναι πρώτα και κύρια η ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ. Λένε μεγαλόστομα οι βερμπαλιστές της αρτηριοσκλήρωσης, ότι υπεραμύνονται του "εθνικού κράτους". Πότε βγήκανε να αμφισβητήσουν το πραγματικό κατεστημένο της παγκοσμιοποίησης; Πότε είπαν το παραμικρό ενάντια στο ΝΑΤΟ, στην ΕΟΚ, ενάντια στην διαφύλαξη στις οποιοφυτίες του Αφγανιστάν από ένστολους, που έχουν στο περιβραχιόνιο την Ελληνική Σημαία; Χαρακτηριστικό του θρασύδειλου και κομπλεξικού είναι πάντοτε η επιλογή του ασθενέστερου για επίδειξη σαδιστικής ψευτοϋπεροχής. Με μια άνευ προηγουμένου αθυροστομία απέραντης αμετροέπειας ο "πατέρας" της χαμερπούς αγέλης Κ. Πλεύρης δεν θα διστάση να διακηρύξη σε τηλεοπτική εκπομπή πριν αποχωρήση, ότι δεν "ομιλεί με αλλοδαπούς και γραικύλους". Πλέον ρατσιστική άποψη δεν άκουσα στην μέχρι σήμερα ζωή μου. Δεν ομιλώ με κάποιον, σημαίνει στην ουσία, ότι δεν του αναγνωρίζω την ιδιότητα του ανθρώπου. Πρέπει να είναι πραγματικά υπερβολικά κοπρίτης κάποιος, που αξιώνει μάλιστα να θεωρείται και πολιτικό πρόσωπο, όταν εκφέρεται έτσι για τους αλλοδαπούς, και μάλιστα χωρίς να κάνη την παραμικρή διάκριση. (Πλεύρη αν είσαι τόσο μάγκας τα προσωπικά μου στοιχεία ανά πάσα στιγμή στη διάθεση σου, αν και η ιστοσελίδα δεν τα αποκρύπτει). Ο εν λόγω όνος είχε την εμετική έμπνευση να απαντήση σε τηλεοπτική εκπομπή στον Θ. Πάγκαλο ότι αυτός "θα έφτιαχνε καλό σαπούνι". Αυτοί οι γραικύλοι έχουν το θράσος να ομιλούν για τον Ελληνικό Πολιτισμό και την Κλασσική Παιδεία, μαγαρίζοντας τα.
Ποια είναι λοιπόν η ανάγκη δημιουργίας και στήριξης από το εξωστρεφές κατεστημένο ακροδεξιού κόμματος στην Ελλάδα, στη φάση, που οι βασικοί στηλοβάτες της αμερικανικής επικυριαρχίας και της παγκοσμιοποίησης στη χώρα είναι η Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ και ο Συνασπισμός; Ποια η ανάγκη να συνεπικουρούνται από την ακροδεξιά παράγκα; Μήπως το γεγονός ότι το παραπαίδι του Αβέρωφ, που αν είχα εγώ τα ετήσια εισοδήματα του από ενοίκια κερδίσει μια μόνο φορά στο λαχείο, θα μπορούσα να επιβιώσω καλύτερα απ΄ ότι επιβιώνω σήμερα από τους τόκους, αποφάσισε ξαφνικά και δια μαγείας να αμφισβητήση το κατεστημένο; Είναι νομίζω από ιστορικής πλευράς αυταπόδεικτο ότι ο φυσικότερος και απροκάλυπτος στηλοβάτης της ξενοδουλείας στην Ελλάδα υπήρξε η ακροδεξιά. Την ίδια βέβαια ξενοδουλεία εξυπηρέτησαν και οι "γέροντες της δημοκρατίας", ως λύκοι που φόραγαν προβιά αρνίου, έστω και αν αυτή ήταν κόκκινη, όπως στην περίπτωση του Δροσογιάννη.
Οι σημερινές επιλογές του κατεστημένου ηρέσκοντο να φορέση η δεξιά μανδύα μετριοπαθούς κόμματος. Το ΠΑΣΟΚ εφθάρη με δύο δεκαετίες ξεπουλήματος και εκμαυλισμού στην κυβέρνηση. Το σύστημα χρειαζόταν τα νέα πρόσωπα με τα νέα προσωπεία, που θα επέφεραν την αναγκαία αναζωογόνηση στη γριέτζο, με την οποία βαυκαλίζεται να ερωτοτροπή ο κατά φαντασίαν βολεμένος χρηστός πολίτης. Αλλά και τα διαλυτικά για την εθνική ταυτότητα και νεοπτώχευση μέτρα της παγκοσμιοποίησης, έπρεπε και πρέπει να προωθηθούν με τη μάσκα του μοντέρνου και προοδευτικού. Η παλιά ακροσυντηριτική μορφή της δεξιάς δεν εξυπηρετούσε τις ανάγκες του συστήματος. Εξ ου και το ΠΑΣΟΚ και η "ανανεωμένη" δεξιά, αλλά και ο "μοντέρνος" Σύριζα. Το ερώτημα είναι τι γίνεται με τα αζήτητα υπόλοιπα της αρτηριοσκλήρωσης. Έ, γι΄αυτά φτιάχνουμε και μια παράγκα να στεγαστούνε. Και άμα της βάλουμε και μια ριζοσπαστική φρασεολογία, φιλτράρουμε και κόσμο, που μπορεί να πήγαινε αλλού ή να γινότανε ανεξέλεγκτος.
Για την αριστερή αρτηριοσκλήρωση έχουμε το παραγκί που τιτλοφορείται ΚΚΕ. Όλοι χρειαζόμαστε κάποια στέγη...
Χρειάζεται μήπως να αναφερθώ και στους λόγους που το Λάος δεν καταψήφισε την πρόταση μομφής; Αφού τα εξήγησε όλα τόσο πειστικά ο Βορίδης...
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας χειρίζεται μια άλλη γλωσσική μορφή από τον Παπαδιαμάντη, δείχνοντας ότι και η γλώσσα της καθημερινής συναναστροφής εμπλουτισμένη από τις λέξεις και τις εκφράσεις του κάθε συγκεκριμένου χώρου, μπορεί να λειτουργή εξίσου γλαφυρά. Κατά τη μεταβατική περίοδο από την ατμοκίνηση στον εξηλεκτρισμό θα καταστή η εφημερίδα το κατ΄εξοχήν πλατύ επικοινωνιακό αγαθό, στα πλαίσια της εντεινόμενης αστικοποίησης. Αυτό το βήμα θα το αξιοποιήσουν πάρα πολλοί λογοτέχνες της εποχής, αρχικά με τη δημοσίευση διηγημάτων και αργότερα με το χρονογράφημα, αποκτώντας τη δυνατότητα επαφής με ευρύ αναγνωστικό κοινό, που ξεπερνά κατά πολύ τους λόγιους και τους βιβλιόφιλους. Στην ουσία πρόκειται πλέον για την πρόκληση μιας άμεσης κοινωνικής παρέμβασης, που εκτυλίσσεται με ταχύτητα ριζικά γρηγορότερη από αυτή που παρείχαν τα βιβλία. Ενώ τα βιβλία σφράγισαν εποχές, η αρθρογραφία επιχειρεί να διαμορφώση αντιλήψεις μέσα στη συγκεκριμένη περίοδο. Η γραφή αυτών που δράτουν την πρόκληση επιχειρεί μέσω της αυτονόητης τέρψης ένα βαθύτερο προβληματισμό, που θα καλλιεργήση ένα όμορφο ανθρωπισμό στις προηγούμενες γενιές, που δεν εκτέθηκαν στους σύγχρονους μιντιαλιστικούς σκουπιδότοπους. Η αντιστοιχία που καταγράφηκε τότε ανάμεσα στη γραφή και το βίωμα, ήταν συνακολούθως άλλη από την κενόδοξη παρακμιακή γκλαμουριά, που ο χρηματισμός βαυκαλίζεται να επιβάλη στις μέρες μας. Νομίζω ότι αυτά τα κείμενα διαπνέουν ένα ανάλαφρο οξυγόνο. Όλων ανεξαιρέτως εκείνων των δημιουργών, έστω και εάν φαίνονται ετερόκλητοι μεταξύ τους. Γιατί συνέβαλαν από κοινού στο λιμάρισμα της διάφανης υάλου ενός απαράμιλλου λαϊκού πολιτισμού, ορμώμενοι όχι από ντιρεκτίβες, αλλά από ένα οίστρο, που γουστάρει κατά καιρούς να πηδάη ψηλά και μετά να βυθίζεται κάτω από την επιφάνεια, όπως τα δελφίνια.
Οι συντάξεις αποτελούν αναμφίβολα μια σοβαρή κοινωνική κατάκτηση. Η σημασία τους δεν περιορίζεται στην υλική διάσταση του ζητήματος. Σχετίζονται άμεσα και με την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Αποκαθιστούν σε σημαντικό βαθμό την ψυχική ισορροπία των ηλικιωμένων, εξασφαλίζοντας μια περισσότερο ή λιγότερο αξιοπρεπή διαβίωση και μετά το πέρας της ενεργού περιόδου της ζωής.
Αυτό το κοινωνικό αγαθό στάθηκε εφικτό και αναγκαίο με την καλπάζουσα ανάπτυξη της εκβιομηχάνισης. Οι συνθήκες οικογενειακής αλληλεγγύης, που χαρακτήριζαν την κοινωνική οργάνωση στην ύπαιθρο, ξεπεράστηκαν βαθμηδόν στα πλαίσια της αστικοποίησης, για περισσότερους λόγους: Η υποδομή επιβίωσης του βιομηχανικού εργάτη στην πόλη ήταν σαφώς ισχνότερη από αυτή που παρείχε το αγροτικό νοικοκυριό, το οποίο αποτελεί ένα σύνολο αμοιβαίας συμβίωσης ανθρώπων αλλά και ζώων. Στα πλαίσια του δεύτερου επιμερίζονται και στους ηλικιωμένους οργανικές δραστηριότητες, που εν πολλοίς δεν αφήνουν να διαφαίνεται ένας παρασιτικός χαρακτήρας στην παρουσία τους στο οικογενειακό περιβάλλον. Η αστικοποίηση εξ΄άλλου στηρίχτηκε στη διακήρυξη της χειραφέτησης και της αυτοτέλειας του ατόμου. Αυτή η αρχή, σ΄ένα σύστημα που η βάση του έχει άμεσα οικονομικό χαρακτήρα, δεν μπορεί να μην επεκτείνεται και σε αυτό το πεδίο. Η οικονομική αυτοτέλεια αποτελεί για το αστικοποιημένο άτομο μια εξ ορισμού ιδιότητα. Με αυτή την έννοια οι συντάξεις αποτελούν στην ουσία μέτρο, ως προς το κατά πόσο ισχύει μια κοινωνία ως ολοκληρωμένα αστική, ή κατά πόσο χαρακτηρίζεται από τριτοκοσμική υπανάπτυξη, η αποτελεί μια κοινωνία ασιατικού δεσποτισμού. Βεβαίως οι συντάξεις για να αποτελούν μέτρο προόδου πρέπει να είναι ουσιαστικές και όχι εικονικές.
Αυτό που συνέβαλε αποφασιστικά στην καθιέρωση και συγκρότηση του συστήματος συνταξιοδότησης ήταν η ανάπτυξη της τεχνολογίας. Στη φάση της λεγόμενης "πρωταρχικής συσσώρευσης", την πρώιμη φάση δηλαδή της κεφαλαιοκρατικής ανάπτυξης, το αποτέλεσμα της εργασίας στο συντριπτικό ποσοστό του κρίθηκε σκόπιμο από τους κατέχοντες να επανεπενδύεται. Οι απολαβές των εργαζόμενων ήταν ελάχιστες και οι συνθήκες διαβίωσης χαρακτηρίστηκαν από εξαθλίωση. Πρόκειται για τη φάση του λεγόμενου "άγριου καπιταλισμού".
Οι διαδικασίες ανάπτυξης της παραγωγικότητας, που στηρίχτηκε στη συγκέντρωση και τη συγκεντροποίηση του κεφαλαίου και την ανάπτυξη της τεχνολογίας, κατέστησαν δυνατή την πραγματοποίηση αισθητά μεγαλύτερων απολαβών για τους εργαζόμενους, έστω και εάν ποσοστιαία το ποσοστό των άμοιβών τους μίκραινε, αναλογικά με το παραγόμενο συνολικό προϊόν. Η γλώσσα που μιλάει το αποτέλεσμα της κεφαλαιοκρατικής παραγωγής, θέλει αυτό να αποβαίνη στα πλαίσια της ανάπτυξης του συστήματος, ως ένα σημαντικό βαθμό, προς όφελος ολόκληρης της κοινωνίας. Η αναπτυξιακή διαδικασία, που χαρακτηρίζει το κεφαλαιοκρατικό σύστημα και ο δυναμισμός που χαρακτηρίζει την κεφαλαιοκρατική τάξη, όσο αφορά τη νεωτεριστική της διάθεση και πρακτική, τόσο στην παραγωγική διαδικασία όσο και στο ξεπέρασμα παρωχημένων κοινωνικών δομών και νοοτροπιών, βρήκε υμνητές τους ίδιους τους κατ΄εξοχήν επικεφαλείς του ριζοσπαστικού εργατικού κινήματος και συγγραφείς του "Κομουνιστικού Μανιφέστου" Κ. Μαρξ και Φ. Έγκελς. Το σοσιαλιστικό όραμα στηρίχτηκε στη βάση των αστικών κατακτήσεων. Αντίθετα η πρόβλεψη των μεγάλων θεωρητικών του εργατικού κινήματος για την μεσοπρόθεσμα συντελούμενη απόλυτη εξαθλίωση της εργατικής τάξης, που θα αποτελούσε και το γόνιμο έδαφος, που θα ευδοκιμούσε η επαναστατική ιδεολογία, δεν πραγματοποιήθηκε. Η ανάπτυξη του κεφαλαιοκρατικού συστήματος δεν υπήρξε μόνο ποσοτική, αλλά συνοδεύτηκε και με ποιοτικές διαδικασίες, που είχαν ως θριαμβευτική απόληξη τη συγκρότηση του λεγόμενου κοινωνικού κράτους.
Η αντίληψη ότι το κοινωνικό κράτος αποτέλεσε ένα απλό ελιγμό της αστικής τάξης με στόχο τη δημιουργία προνομιούχων στρωμάτων, αυτού που οι μαρξιστές είχαν ονομάσει εργατική αριστοκρατία, με βασικό στόχο τη διάσπαση του κινήματος των εργαζόμενων, νομίζω ότι δεν ευσταθεί. Το ίδιο νομίζω ότι ισχύει και για την αντίληψη, ότι αυτή η διαδικασία παροχών είχε ως αποδέκτη τα εγχώρια εργατικά στρώματα, ενώ στηριζόταν στην απροκάλυπτη εκμετάλλευση των χωρών της περιφέρειας. Πολλά πράγματα μπορούν να οριστούν από την οπτική που τα εξετάζουμε. Πέραν αυτού ένα είναι το καθοριστικό γεγονός: Ενώ το εργατικό κίνημα πορευότανε συγκροτώντας ιδεολογία (για να μην πω ιδεολογήματα) η αστική τάξη δημιουργούσε πραγματικά δεδομένα. Δεν νομίζω ότι είναι δυνατόν να αμφισβητηθή η ιδεολογική υπεροχή του εργατικού κινήματος. Η επιρροή που εξάσκησε στη νεολαία, η γοητεία που εξάσκησε στους διανοούμενους και σε όλους όσους έγραψαν στη σημαία τους τον πόθο για μια δικαιότερη κοινωνία υπήρξε χαρακτηριστική. Η αστική τάξη όμως αντί να δημιουργή στην εποχή μας κύρια ιδεολογία, δημιουργούσε πρακτικά δεδομένα, που όπως αποδείχτηκε βάραιναν περισσότερο. Ήταν αυτή που δημιούργησε εισόδημα για τα πλατιά κοινωνικά στρώματα, που άνοιξε τα πανεπιστήμια στα παιδιά των ασθενέστερων οικονομικά τάξεων, που έκανε προσιτό το βιβλίο, την εφημερίδα, το περιοδικό, το ραδιόφωνο, το μαγνητόφωνο, την τηλεόραση και πρόσφατα τον ηλεκτρονικό υπολογιστή στον πολύ κόσμο, στους έχοντας και μη έχοντας. Αυτή η επιλογή της δεν έχει να κάνη ούτε με την καλή της διάθεση, ούτε με την πίεση που της εξάσκησε το εργατικό κίνημα. Αυτή η διαδικασία ανάγεται στην ίδια τη φύση της, διότι καπιταλισμός σημαίνει παραγωγή και διάθεση κύρια καταναλωτικών προϊόντων.
Αναμφίβολα το κεφαλαιοκρατικό σύστημα χαρακτηρίζεται από τεράστιες οικονομικές ανισότητες. Η εξέλιξη του καταναλωτισμού όμως, δημιούργησε την εντύπωση, ή ορθότερα την ψευδαίσθηση, ότι οι δυνατότητες οικονομικής και κοινωνικής ανέλιξης είναι ανοιχτές σε όλους. Πράγματι στα πλαίσια του το χρήμα απόκτησε μαγικές διαστάσεις. Αυτά τα χρωματιστά χαρτιά με τα μηδενικά, που ονομάστηκαν τραπεζογραμμάτια, έμοιαζαν να αποτελούν το εισιτήριο για οτιδήποτε. Οι κοινωνικές μπαριέρες της εκ γενετής αριστοκρατίας καταργήθηκαν. Το παραδάκι μέτραγε απείρως περισσότερο από τα όποια εύσημα τιμής. Διάλεχτα και όλα πάρτα, δείξε μόνο εθνοκάρτα. Δεν ήταν κύρια η άμεση μετοχή στον πλούτο, αλλά η κατ΄αρχήν αόριστη και θεωρητική δυνατότητα πλουτισμού, σε συγκεκριμένα όρια για τους εργατικούς και εκτός ορίων για τους καπάτσους και ικανούς, που συγκροτούσε τη νομιμοποίηση του συστήματος στην συνείδηση του μέσου πολίτη.
Αχίλλειος πτέρνα του καπιταλισμού στάθηκαν οι ολοένα αυξανόμενες υπέρμετρες εξοπλιστικές δαπάνες και η μόνιμη τάση του για διεξαγωγή πολέμων. Πράγματι το σύστημα αυτό διαφαίνετο να διέπεται όχι μόνο από δημιουργικές τάσεις, αλλά και από τάσεις σπατάλης και καταστροφής. Ο ανεξέλεγκτος καταναλωτισμός συνοδευόταν από την άσκοπη, άσχημη και παραπλανητική σπατάλη της διαφήμισης. Ο χρόνος ζωής ρυθμιζόταν από ένα σχεδιασμό των προϊόντων, που τους πρόσδιδε σχεδόν εφήμερο χαρακτήρα, δημιουργώντας ταυτόχρονα ένα φαύλο κύκλο για τη σύντομη ανανέωση τους. Η απόλαυση του καταναλωτισμού μετατρεπόταν σε αγχωμένο αγώνα δρόμου της ανανέωσης. Αυτή η διαδικασία πρόσδενε όμως μοιραία καλύτερα τους πολίτες στη λογική του συστήματος. Το μεγάλο χτικιό της πολεμικής βιομηχανίας και του μιλιταρισμού του κεφαλαιοκρατικού συστήματος, ήρθε να στηρίξη η μεγαλοκρατική και επιθετική πολιτική της Ρωσίας, ως επικεφαλής του σοσιαλιστικού στρατοπέδου. Ο μιλιταρισμός και ο πόλεμος, ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν και την πολεμική διένεξη Κίνας - Βιετνάμ, έπαψαν να θεωρούνται καρκινώματα αποκλειστικά του καπιταλισμού και άρχισαν να αποδίδονται ενδόμυχα σε κάποιες ιδιότητες της ανθρώπινης φύσης. Δεν λειτούργησαν μόνο ως λίφτινγκ σε κάποιες αποκρουστικές πλευρές της κεφαλαιοκρατίας, αλλά αποτέλεσαν γι΄αυτόν στην κυριολεξία ενέσεις ζωτικότητας.
Υπάρχει η τάση συχνά το σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων να αποδίδεται κυρίως στους αγώνες του εργατικού κινήματος και στις κινητοποιήσεις των συνδικάτων. Συχνά γίνεται λόγος για κατακτήσεις του εργατικού κινήματος, κατακτήσεις που σύμφωνα με τις αντίστοιχες αντιλήψεις απέσπασε το εργατικό κίνημα από τους εργοδότες μέσω της διελκυστίνδας που αποκαλείται ταξική πάλη. Αυτή η θεώρηση στερείται ρεαλισμού. Αυτοί που καθιέρωσαν τις κοινωνικές ασφαλίσεις ήσαν κατά κανόνα πολιτικοί με έντονο αυταρχισμό και το έπραξαν σε φάσεις καθόδου του εργατικού κινήματος. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Βίσμαρκ. Η οργάνωση της πρόνοιας στα πλαίσια του πρωσικού κράτους χαρακτηρίζεται άμεσα από την αυτοκρατορική νοοτροπία για την κρατική οργάνωση γενικότερα. Για να το εκφράσουμε με πιο απλό τρόπο: Όταν έχεις ένα μαγαζί είναι λογικό να ενδιαφέρεσαι για την καλύτερη οργάνωσή του. Η εικόνα του καπιταλιστή, που θέλει να αρπάξη το τελευταίο ξεροκόμματο από το στόμα του εργάτη του, για να προσθέση ένα ακόμα χρυσό πόμολο στην μπανιέρα του υπάρχει μόνο στα μίκυ-μάους.
Με όσα ανάφερα δεν θέλω να μειώσω την αξία του εργατικού κινήματος. Αυτή έγκειται νομίζω κύρια στην ιδιότητα του ως κοινωνικό κίνημα. Όταν η στόχευση του προσβλέπει σε προώθηση της κοινωνίας και μετουσιώνεται σε πολιτικό κίνημα. Ειλικρινά δυσκολεύομαι να διακρίνω μέσα στην ιστορία τη δράση ενός κατ΄εξοχήν αυτοτελούς εργατικού κινήματος. Τον κορμό των μέχρι τώρα γνωστών επαναστάσεων αριστερού προσανατολισμού αποτέλεσαν οι αγρότες, με τους διανοούμενους ως στελέχωση. Η εργατική τάξη είναι νομίζω μια από τη φύση της μάλλον συντηρητική τάξη. Οι αυτοτελείς της επιδιώξεις είχαν μόνιμα τρεϊντγιουνιονιστικό χαρακτήρα, αποβλέποντας στην καλυτέρευση των συνθηκών εργασίας και των απολαβών. Ειδικά σήμερα τα συνδικάτα στην Ευρώπη έχουν αναδειχτεί σε προσαρτήματα των εργοδοτών, με στόχο όχι την ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των εργαζόμενων, αλλά τον έλεγχό τους. Όποτε το εργατικό κίνημα απέκτησε ουσία αυτό έγινε μόνο στα πλαίσια πολιτικών κινητοποιήσεων, που πραγματοποιήθηκαν κύρια από άλλους στο όνομά του. Αυτό βεβαίως δεν σημαίνει ότι δεν υπήρξαν εργάτες ιδεολόγοι με συγκροτημένη συνείδηση, που πρόσφεραν τα πάντα στον αριστερισμό. Στην ουσία όμως αποτελούν την εξαίρεση χωρίς εξέχοντα κοινωνικό και πολιτικό ρόλο. Αυτή η διαπίστωση, που ανακτήθηκε μέσα από την μακρά πορεία του λεγόμενου εργατικού κινήματος, ότι αυτό στάθηκε μόνο κατ΄επίφαση εργατικό ήρθε να συμμαζέψη η θεωρία του Αντόνιο Νέγκρι για το "κοινωνικό εργοστάσιο" και τον "κοινωνικό εργάτη". Μια ιδιότητα που αποδίδεται σε όποιον φοράει μπλου-τζην και έχει στην τσέπη την κομματική εφημερίδα ή το ανατρεπτικό βιβλίο.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι, γιατί η κεφαλαιοκρατία μετά από μια φάση άνθησης του κοινωνικού κράτους, που στάθηκε αναμφίβολα προϊόν της τεχνολογικής εξέλιξης και των κοινωνικών προβληματισμών, επανέρχεται στην πρωτόγονη επιλογή του άγριου καπιταλισμού; Ενώ η τεχνολογία αναπτύσσεται ακόμη περισσότερο, καθώς και η διάδοση των γνώσεων και της πληροφορίας παίρνουν πρωτόγνωρες διαστάσεις, προδιαγράφοντας εν τέλει τη δυνατότητα ενός καλύτερου μέλλοντος για όλη την ανθρωπότητα, η επιλογή του συστήματος προσανατολίζεται στην αντίθετη κατεύθυνση. Πλήρης καταστρατήγηση του κοινωνικού κράτους, εξόντωση του λαϊκού εισοδήματος, καθιέρωση μεσαιωνικών εργασιακών σχέσεων. Πλήρης εκποίηση της κρατικής περιουσίας, επιβολή εξοντωτικής φορολογίας. Και όλα αυτά με την προσπάθεια κάλυψης πίσω από το πλέον γελοίο ψεύδος, ότι το κράτος δεν έχει λεφτά. Επί πλέον ισχυρίζονται ότι ούτε οι τράπεζες, παρά τα παρατεταμένα κέρδη δεκαετιών, έχουν λεφτά. Πάμε λέει για την μεγαλύτερη οικονομική κρίση της εποχής... Τι έγιναν τελικά τα λεφτά; Μήπως βγάλανε ποδάρια καιν πήγανε βόλτα στο δάσος;
Τα χονδροειδή ψέμματα που επιστρατεύονται για να δικαιολογήσουν την κατεδάφιση των κοινωνικών κατακτήσεων και κατ΄επέκταση των κοινωνιών προσβάλλουν στοιχειωδώς τη νοημοσύνη. Ισχυρίζονται ότι είναι τα συνταξιοδοτικά ταμεία ελλειμματικά. Τότε γιατί τα διασπαθίζουν με τα στημένα δομημένα ομόλογα και τις παράνομες μίζες; Ο λογαριασμός είναι απλός: Από πρόσφατη έρευνα που έγινε σε δέκα χιλιάδες περίπου επιχειρήσεις το 37% των εργαζόμενων ήταν ανασφάλιστοι. Το συνταξιοδοτικό σύστημα έχει έσοδα και δαπάνες. Όταν με την παγκοσμιοποίηση και την κατόπιν έξωθεν επιβολής συμπεφωνημένη ανοχή του κράτους απέναντι σε απάνθρωπες συνθήκες εξαθλιωτικής ανασφάλιστης εργασίας χιλιάδων δυστυχούντων αλλοδαπών, γίνεται η μαύρη εργασία ο κανόνας σε ολόκληρους κλάδους, για ποιο συνταξιοδοτικό μιλάνε; Όταν ο ίδιος ο πρώην υπουργός εργασίας απασχολεί ανασφάλιστους αλλοδαπούς, ποιο ασφαλιστικό διατείνονται ότι θέλουν να διασώσουν; Και όταν η λύση βρίσκεται στην κατεδάφιση των συνταξιοδοτικών αποδοχών και των ορίων ηλικίας, οι διακοπές ρεύματος και τα βουνά των σκουπιδιών αποτελούν τη φυσική συνέπεια. Η ποινικοποίηση των συνδικαλιστών μόνο όξυνση της κοινωνικής σύγκρουσης μπορεί να επιφέρη. Σπέρνουν ασύστολα τους ανέμους. Ολόκληρη η κοινωνία δυστυχώς θα θερίση της θύελλες. Γιατί παραμένει δέσμια του κομματισμού. Των λιμοκοντόρων που από καταβολής του ελλαδικού κρατιδίου βαυκαλίζονται να το εκμαυλίζουν.
Αναμφίβολα το συνταξιοδοτικό σύστημα περιέχει ανισότητες και αδικίες, που λειτουργούν κατάφωρα σε βάρος της πλειοψηφίας των εργαζόμενων. Όχι μόνο το συνταξιοδοτικό, αλλά το σύνολο των εργασιακών σχέσεων. Ένα από τα δεινά του είναι οι επιχειρήσεις δημοσίου δικαίου, που στάθηκαν πάντοτε θύλακες του συστήματος κομματικής πελατείας, στην ουσία δηλαδή αποτέλεσαν διάβρωση της δημοκρατικής αρχής, με την καλλιέργεια του κομματοσκυλισμού. Προσωποληψία, αναξιοκρατία, διαβρωμένοι και εικονικοί διαγωνισμοί πρόσληψης. Το καθεστώς πάντοτε προσπάθησε να δημιουργήση τους πραιτοριανούς του, με την παροχή προνομίων. Παράλληλος στόχος στάθηκε και η νόθευση της προοπτικής και της λειτουργίας αυτών των μηχανισμών, όπως ο στρατός, τα σώματα ασφαλείας, τα στελέχη των κυβερνητικών μηχανισμών, οι καλοπληρωμένοι κοντυλοφόροι. Αυτοί αποτελούν την ταράτσα των αποκαλούμενων "ρετιρέ". Ένα καθεστώς σκανδαλώδους προνομιακής ανισότητος, που δημιούργησε και καλλιέργησε ο κομματισμός.
Στην ουσία όμως η επιδιωκούμενη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, την πρώτη φάση μόνον της οποίας αποτελεί το πρόσφατο αντικοινωνικό νομοθέτημα, αποβλέπει σε όσους είχαν μεν σχετικά καλύτερες απολαβές, τις οποίες όμως ισοπέδωσε η απάτη του ευρώ, καθώς και τα ασθενέστερα κοινωνικά και οικονομικά στρώματα. Το φαινόμενο των νεόπτωχων που κατακλύζει την Ευρώπη, παίρνοντας διαστάσεις ανοιχτής ή καλυμμένης εξαθλίωσης για πολλούς στην Ελλάδα, θα ενταθή ακόμη περισσότερο. Το χαμερπές επιχείρημα της παγκοσμιοποίησης: "Δημιουργήστε αφρικανικές συνθήκες στον τόπο σας, για να επενδύσουμε σε σας και όχι στην Ουγκάντα", καθώς και το σύνθημα "Ελλάς-Κίνα συμμαχία" παρότι προσβάλλουν πάσα έννοια αξιοπρέπειας και νοημοσύνης, εξακολουθούν να εκφέρονται ασύστολα από τους κρατούντες και να γίνονται αποδεκτά από τους κομματικούς θαμώνες.
Η παγκοσμιοποίηση αποτελεί μια μοιραία επιλογή του συστήματος. Κάποια από τα κέντρα εξουσίας εξουσίας έχουν ισχυροποιηθεί σε υπέρμετρο βαθμό και μπορούν να επιβάλλουν τις επιλογές τους μονοδιάστατα στο λεγόμενο άρχον συγκρότημα. Ενώ η ανάπτυξη είχε φτάσει ένα επίπεδο, όπου η πραγματοποίηση μιας αξιοπρεπούς ζωής κατέστη εφικτή για το σύνολο της ανθρωπότητας, αυτοί τουναντίον επέλεξαν την επιβολή της αυξανόμενης εξαθλίωσης στην οικονομία, του αυξανόμενου αυταρχισμού και καταπίεσης στη διακυβέρνηση και του σκοταδισμού στη διάδοση της πληροφορίας.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η παγκοσμιοποίηση κατατρώει το αστικό καθεστώς. Όποτε η κεφαλαιοκρατία κινήθηκε στη βάση της κατάφωρης παραβίασης των διακηρυγμένων αστικών αρχών, έπαιξε με τη φωτιά, υποσκάπτοντας τα θεμέλια της. Η φάση του ιμπεριαλισμού και η υπερεκμετάλλευση των αποικιών οδήγησε στην νάπτυξη του αντιαποικιακού κινήματος και του κινήματος των αδεσμεύτων. Οι χώρες που ακολούθησαν την οδό της εθνικής απελευθέρωσης προεξέτειναν τις κοινωνικές τους επιλογές, που αμφισβητούσαν τις καπιταλιστικές δομές, εφαρμόζοντας διάφορα πειράματα σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Ο φασισμός στη συνέχεια οδήγησε στην πρόσδεση μεγάλου τμήματος της Ευρώπης στο Σοβιετικό μπλοκ. Ο πόλεμος των πολιτισμών, που αποτελεί το σύγχρονο σχεδιασμό της αμερικανικής πολιτικής, έχει καταρρακώσει διεθνώς το γόητρό της, ριζοσπαστικοποιώντας εναντίον της μεγάλες μάζες ανθρώπων σε όλες τις ηπείρους.
Η εμμονή στη διεθνή εξαθλίωση αντιφάσκει στη βασική αρχή της καφαλαιοκρατίας, που είναι η ανάπτυξη. Την οδηγεί σε πρωτοφανή μαρασμό, κρίσεις και αξεπέραστα αδιέξοδα. Η αδηφαγία αποδεικνύεται ως η μόνιμη σχιζοφρένεια της γερασμένης εξουσίας.
Ενώ τα σοσιαλιστικά πειράματα που έλαβαν χώρα, είχαν κατά κανόνα την αρετή και την ευελιξία της αυτοκατάργησης τους, μετά τη διαπίστωση ότι δεν επέτυχαν την επιδιωκόμενη ουσιαστική αλλαγή, η αστική κοινωνία ακολουθεί την οδό του βροντόσαυρου. Οι προϊστορικοί δεινόσαυροι κατατρώγοντας κάθε χορταράκι στο διάβα τους απόκτησαν τεράστιο σώμα. Το κεφάλι τους παρέμεινε δυσανάλογα μικρό παραβιάζοντας τους στοιχειώδεις νόμους της προσαρμογής. Το είδος ήταν επόμενο να εκλείψη ολοσχερώς και δαπαντός.
Το ερώτημα βεβαίως είναι ποια θα είναι η εξέλιξη, όταν ο καπιταλιστικός βροντόσαυρος σηκώσει τα πόδια ανάποδα, εποχή που βρίσκεται κατά τη γνώμη μου πολύ κοντά μας. Ότι αυτή η στιγμή πλησιάζει φαίνεται από την μπόχα που αναδύουν οι σύγχρονες κοινωνίες. Εκτιμώ ότι πρόκειται για δυσοσμία αποσύνθεσης. Θα συμπαρασύρη στο βάραθρο ο επιθανάτιος ρόγχος της όλη την ανθρωπότητα; Η μήπως κάποιοι επιτήδιοι και αμετανόητοι θα καταφέρουν να ανασυνθέσουν μελλοντικά από τα υλικά κατεδάφισης των Φράνκενσταϊν Τζούνιορ;
Οι απαντήσεις σε τέτοιου είδους οντολογικά ερωτήματα νομίζω ότι δεν μπορούν να έχουν τελεολογικό χαρακτήρα. Ούτε η άνευ όρων απαισιοδοξία, ούτε και η απριοριστική αισιοδοξία μπορούν να δώσουν απαράβατες απαντήσεις. Η ιστορία διέψευσε και τις δύο τάσεις, που απολήγουν στην επιστημονοφανή ή υπερβατική προφητεία. Διότι ο ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΣ ΠΑΡΑΓΩΝ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ. Οι επιλογές των ανθρώπων, ως πολιτικά υποκείμενα είναι αυτές που θα δώσουν την όποια διέξοδο, πέρα από επιστημονικούς σοσιαλισμούς και ελεύσεις αντιχρίστων ή άλλου είδους εξ αποκαλύψεως σωτήρων ή τεράτων.
Η ανθρώπινη ελευθερία σφραγίζει και την ανθρώπινη υπευθυνότητα, όπως εντόπισε η φιλοσοφία του υπαρξισμού. Η ανθρώπινη ύπαρξη με την έννοια των δυνατών επιλογών θα χαρακτηρίζεται πάντοτε από ένα ρωτηματικό, όπως διαπιστώνει ο Ζαν Πωλ Σαρτρ στο "Τι Είναι Λογοτεχνία".
Η "δικτατωρία του προλεταριάτου" αποδείχτηκε απορριπτέα ως κοινωνική-πολιτική ουτοπία, πρώτα απ΄όλα από τους ίδιους τους θιασώτες της. Η Μαρξιανή τελεολογία αποδείχτηκε ονείρωξη από την ίδια την εμπειρία του μαρξιστικού κινήματος. Όμως το όραμα μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας παραμένει μέσα στο δίνη των διογκούμενων αδιεξόδων της σύγχρονης πτώχευσης της αστικής προοπτικής ζωντανότερο παρά ποτέ. Και αυτό δεν το δημιούργησαν ο Μαρξ και ο Ένγκελς, αλλά ο Πυθαγόρας, ο Πλάτων και άλλοι κλασσικοί Έλληνες Σοφοί, αποδεικνύοντας ότι η ιδανική κοινωνία δεν αποτελεί ένα ονειρώδες και άπιαστο ιδανικό, αλλά είναι εκείνη η κοινωνία που εμφορείται από ιδανικά και αναπτύσσεται βάσει αυτών.
Το σύντομο διήγημα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη"Υπό Την Βασιλικήν Δρυν", το οποίο αναγιγνώσκεται ακολούθως, αποτελεί κατά τη γνώμη μου ένα από τα μαργαριτάρια της ελληνικής λογοτεχνίας. Δεν είναι μόνο η μοναδική γλώσσα, που το αναδεικνύει σε πόνημα βαθύτατης αισθητικής απόλαυσης. Η λεπτή σουρεαλιστική ειρωνεία, το απαλό blues feeling, ο δυναμισμός στην περιγραφή των συναισθημάτων, η ένταση ανάμεσα στην ελαφρότητα της ατμόσφαιρας και τη βαρύτητα των νοημάτων, συνθέτουν ένα γενναιόδωρο και ακαταμάχητα εποπτευόμενο στυλιστικό περιβάλλον. Ενώ η αντίληψη, που κυριάρχησε για το συγγραφέα, τον θεωρεί ασκητικό και απόκοσμο, αυτός αναδεικνύεται σε ανυποχώρητο μέντορα ενός άλλου αισθησιακού ερωτισμού. Το φυσικό κάλος ως αφετηρία σκιρτήματος διακαούς πόθου, περνώντας μέσα από τον έρωτα ενός παιδιού για ένα δέντρο, υφίσταται ένα εξαγνισμό, χαρακτηριστικό για την ελληνική θεώρηση της ζωής, ανάγοντας στον Πλάτωνα. Έντονα προφητική για τη βάναυσα διαταρασσόμενη οικολογική ισορροπία της εποχής μας είναι επιταγή της Νύμφης που ενδημεί στο δέντρο: "Σεβαστείτε με ή κόψτε το δέντρο". Αυτό το διήγημα αποτελεί μια εύστοχη αναφορά στο ένστικτο της ζωής και το ένστικτο του θανάτου. Ενώ ο κόσμος μας καλεί σε δημιουργία και απόλαυση, συχνά επιλέγουμε την οδό της καταστροφής, εγκλωβισμένοι στις αδιέξοδες ροπές του εγώ. Κάθε φορά που διαβάζω το "Υπό Την Βασιλικήν Δρυν" κάποια νέα πράγματα μου αποκαλύπτονται.
Κάποτε επισκέφτηκα από υποχρέωση ένα κοντσέρτο κλασσικής μουσικής, με έργα συνθετών του περασμένου και του προπερασμένου αιώνος. Για να μορφωθώ λιγάκι διάβασα και το πρόγραμμα. Εντύπωση μου προξένησε, ότι όλοι οι συνθέτες του προπερασμένου αιώνος, στο οποίους γινόταν αναφορά, είχαν αποβιώσει σε ηλικία περίπου σαράντα ετών. Αντίθετα οι πιο σύγχρονοι έζησαν μέχρι τα εξήντα, ή περισσότερο. Αυτή η διαπίστωση με έβαλε σε σκέψεις... Αναμφίβολα, μέσα σε εβδομήντα χρόνια είχε αυξηθεί ο μέσος όρος ζωής κατά τουλάχιστον 15 έτη. Αυτό εγώ, αξιότιμοι κυρίες και κύριοι, το ονομάζω ΠΡΟΟΔΟ. Αναφερόμαστε βεβαίως σε καλλιτέχνες. Ανθρώπους, η απασχόληση των οποίων, συχνά συνεπάγετο ένδεια. Σε καμία περίπτωση όμως οι εργασιακές τους συνθήκες δεν υπήρξαν ιδιαιτέρως βαριές. Μπορούμε κατά συνέπεια να αντιληφθούμε τις ευεργετικές συνέπειες της προόδου, για όσους εργαζόντουσαν στα ορυχεία, στις υψικαμίνους, στη χημική βιομηχανία και τα τοιαύτα.
Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η ανθρωπότης ευτυχώς προοδεύει. Η πρόοδός της είναι επίπονη και έχει πισωγυρίσματα. Όμως αυτή αποτελεί τον αμετάκλητο νόμο της εξελίξεως.
Παράγοντες της προόδου είναι η εξέλιξη της τεχνολογίας και οι κοινωνικοί αγώνες. Η εξέλιξη της τεχνολογίας επενεργεί εν δυνάμει διπλό όφελος. Αφ΄ενός περιορίζει τον απαραίτητο χρόνο εργασίας για την δημιουργία των προς χρήση αγαθών. Αφ΄ετέρου τα βελτιώνει και επινοεί νέα. Έτσι απλοποιείται η ικανοποίηση των αναγκών και δημιουργούνται και νέες ανάγκες, διευρύνοντας τον ορίζοντα της ανθρωπότητος.
Δύο ζητούμενα προκύπτουν από αυτή τη διαδικασία. Το πρώτο αφορά τη φύση των αναγκών, που καλούνται να ικανοποιήσουν τα αποτελέσματα της παραγωγικής δραστηριότητας. Το δεύτερο αφορά την κατανομή των προϊόντων της στα μέλη της κοινωνίας. Τη διέξοδο σε αυτά τα ζητήματα αδυνατεί να παρέχη η εξέλιξη της τεχνολογίας από μόνη της, παρόλο που η συμβολή της και σε αυτές τις διαδικασίες είναι αποφασιστική. Εδώ απαιτείται η παρέμβαση του κοινωνικού στοχασμού και των κοινωνικών αγώνων, ο συνδυασμός των οποίων με τις παρεχόμενες από την τεχνική εξέλιξη δυνατότητες, πραγματώνει την ευημερία για την ανθρωπότητα.
Αξίζει ίσως να τονιστή ότι η ευημερία δεν ταυτίζεται με την ευτυχία. Η ευτυχία είναι κάτι βαθύτερο. Ίσως αποτελεί κάποιο όριο, ένα μόνιμα ζητούμενο, μια ιδανική κατάσταση που κάποτε προσεγγίζουμε, η και για λίγο αγγίζουμε, αλλά γρήγορα μοιάζει να απομακρύνεται, δημιουργώντας μας το ερώτημα αν υπήρξε πραγματικά, ή στάθηκε μια χίμαιρα. Το βάθος της ευτυχίας απαιτεί ύψος. Και αυτό μόνο η φιλοσοφία και η τέχνη μπορούν να το παρέχουν.
Το ενυπάρχον άσβηστο πνεύμα για πρόοδο εντός του ανθρώπου συμβολίζει ο Προμηθεύς. Οι άνθρωποι μετά την εκδίωξη από τον Παράδεισο καταδικάστηκαν να δουλεύουν. Βεβαίως η έννοια της δουλειάς διαφέρει από αυτή της εργασίας. Δουλειά σημαίνει καταβολή κόπου κάτω από πίεση. Η εργασία είναι η παραγωγή έργου. Δηλαδή, ο κόπος που αυτή συνεπάγεται, καταβάλλεται εκούσια και το αποτέλεσμά του είναι θεμιτό. Για να επανέλθουμε στον Προμηθέα και τη γλώσσα του Μύθου αυτός πρέπει να συμπορεύεται με τη Θέμιδα. Ή για να το πούμε απλούστερα, εάν η ανθρώπινη εφευρετικότητα δεν συνοδεύεται από την εφαρμογή της δικαιοσύνης, το αποτέλεσμα παραμένει ελλιπές, ή αποβαίνει ολέθριο.
Ο Προμηθεύς αποτελεί στη γλαφυρή αλλά και σοφή γλώσσα του μύθου τραγικό ήρωα. Πράγματι η τραγικότητα του Προμηθέως οφείλει να μας προβληματίση. Κατ΄αρχήν τον Προμηθέα αντιπαραβάλει ο Μύθος στον αδελφό του Επιμηθέα και την σύζυγο του δεύτερου την Πανδώρα, με το περιώνυμο κουτί της. Ποιός είναι ο λόγος, για τον οποίο, ενώ ο Επιμηθεύς απορρίπτεται κατά τη διαδικασία της συγκρότησης της δεοντολογίας των συμβόλων ως πρότυπο, ο Προμηθέας ορίζεται ως τραγική φυσιογνωμία; Και ποία είναι η απεικόνιση της συμβολικής αυτής ερμηνευτικής διάταξης στη σημερινή μας πραγματικότητα, εάν υποθέσωμε ότι τα ερωτήματα που έθεσε το Ελληνικό Πνεύμα με τη μορφή των μύθων παραμένουν διαχρονικά;
Κατά τον Ησίοδο ("Θεογονία") την εποχή του "Χρυσού Γένους" εβασίλευαν ως θεότητες οι Τιτάνες με επικεφαλής τον Κρόνο. Τίτανος αποκαλείται στη γλώσσα της εποχής ο γύψος, η άσβεστος, η μαρμαρόσκονη, γενικότερα η άσπρη σκόνη. Εάν επισκεφτούμε κάποια άγρια φυλή, που ζει σε συνθήκες βαρβαρότητας, θα συναντήσουμε άμεσα τους τιτάνες. Είναι οι ιερουργοί, οι "μάγοι" της φυλής, που έχουν επιχρωματίσει τα πρόσωπά τους με λάσπη άσπρης σκόνης. Εκείνη την περίοδο δεν υπήρχε καλλιέργεια. Οι άνθρωποι προσπορίζοντο τα απαραίτητα κατ΄ευθείαν από τη φύση. Η διαδικασία αυτή αποκαλείται φυσική παραγωγή και συνδέεται θρησκειολογικά με τη λατρεία της γονιμότητος, ή άλλως "βλαστική θρησκείας". Η Μητέρα Γη, η Θεά Γη, η Μεγάλη Θεά αποκαλείτο και "Λευκή Θεά" ή Λευκοθέα εκ του τιτάνως. Ιεροπραξία της εποχής ήτο ο εξιλασμός της Βλαστικής Δυνάμεως της Μητέρας Γης. Αυτό γινόταν τελετουργικά με την προσφορά στη Γη του "μάνα", το οποίο περιείχετο στο αίμα του Βασιλέως και συμπύκνωνε τη βλαστική δύναμη. Προσφερόμενο στη Θεά Γη με τις ανθρωποθυσίες επενεργούσε τη βλαστική διαδικασία.
Το όνομα του Προμηθέως προέρχεται από τη λέξη μήτις που σημαίνει πνεύμα, σύνεσις, σοφία, ευφυία. Από την ίδια ρίζα παράγεται και η μηχανή ως επινόησις και οι λέξεις μηχανεύομαι, πολυμήχανος. Προμηθέας είναι αυτός που προνοεί, χωρίς να επαφίεται στη βλαστική δύναμη της Μητέρας Γης. Η έλλειψη καρποφορίας ή η καταστροφή της από κακοκαιρία δεν συνεπάγεται για τον Προμηθέα μοιραία λιμοκτονία, γιατί με την ανακάλυψη της καλλιέργειας και την εξέλιξη στα μέσα καλλιέργειας, είναι σε θέση να παράγη περισσότερα τρόφιμα από αυτά που απαιτούν οι άμεσες ανάγκες διατροφής. Με τη δημιουργία δυνατοτήτων αποθήκευσης και συντήρησης τροφίμων, γίνεται ανεξάρτητος απέναντι στην βλαστική συγκυρία. Ο Προμηθεύς δεν απαλλάσσει την κοινωνία μόνο από τον κίνδυνο λιμοκτονίας, αλλά και από τις ανθρωποθυσίας. Οι ήρωες των οποίων προϊσταται θα απαλλάξουν την κοινωνία από τα συναφή τέρατα της Στυμφαλίας και της Λαίρνης. Αντίθετα ο Επιμηθεύς, υποχρεωμένος να βρίσκη διεξόδους μετά την καταστροφή, ένεκα της πνευματικής της οκνηρίας και της έλλειψης διάθεσης εφευρετικότητας, παραμένει υποχρεωμένος να ανοίγη κάρθε λίγο το κουτί της Πανδώρας, που περιέχει την "ιερά επίκληση" του εξιλασμού των ακαθάρτων πνευμάτων της ανθρωπίνου ηληθιότητος και βαρβαρότητος. Ιδού το "μεγάλο μυστικό" που περιέχει και το κουτί, το κλειδί του οποίου φυλάνε οι τέκτονες "υψηλής μυήσεως". Και να διατί ο τεκτονισμός αποτελεί θρησκεία διαρχική, προσπαθώντας να καθιερώση δίπλα στον Ιεχοβά το Δημιουργό ως δεύτερο Θεό. Πρόκειται για την ιστορική-ψυχολογική αναπαραγωγή του διλήμματος καρποφορία ή ανθρωποθυσία. Να διατί το πάτωμα των τεκτονικών στοών είναι όπως η σκακιέρα διηρημένο σε άσπρα και μαύρα τετράγωνα. Να διατί άνωθεν του τεκτονικού θυσιαστηρίου δεσπόζει απεικόνησις του ηλίου και της σελήνης ως διαρχικού συμβόλου. Καρποφορία η Λιμοκτονία. Άρα η ανθρωποθυσία είναι αυτονόητη και επιβεβλημένη. Να πως ανάγεται η νοοτροπία που λέει "ο θάνατος σου η ζωή μας" σε αναπαραγόμενη κοινωνική πρακτική.
Ο Κρόνος δεν αποδέχθηκε ποτέ την καταβαράθρωση του στα Τάρταρα. Επεδίωξε την νεκρανάσταση του. Αυτό το οποίο υπήρξε όμως μια αντίδραση των πρωτογόνων απέναντι στις ανεξέλεγκτες δυνάμεις της φύσεως, επαναλλαμβανόμενο μετά τον εκπολιτισμό του ανθρώπου, λαμβάνει διαστάσεις πλήρους αλλοτριώσεως. Αυτό το οποίο στάθηκε η βλαστική λατρεία για τον πρωτόγονο καταντάει μαύρη μαγεία μετά την επίτευξη του πολιτισμού.
Τι εκπροσωπεί ο Κρόνος της Ελληνικής Μυθολογίας. Το όνομα παράγεται από το Κορώνη, δηλαδή κοράκι. Τοτεμιστικό σύμβολο από προηγούμενη εποχή. Το μαύρο χρώμα του κορακιού συμβολίζει το σκότος, την άγνοια. Το κράξιμό του δημιουργεί αρνητικά ρήγη. Ανασφάλεια και φόβο. Τα κοράκια θα πέσουν να κατασπαράξουν κάθε ανυπεράσπιστο ζώο, που πληγώθηκε ή ψόφησε. Ο συμβολισμός είναι προφανής. Πρόκειται για συμβολισμό των υπανάπτυκτων ενστίκτων φόβου και αρπακτικότητας που ελλοχεύουν στον ανθρώπινο ψυχισμό. Για να μιλήσουμε με Φροϋδική ορολογία, πρόκειται για το συμβολισμό του ενστίκτου του θανάτου. Τα κακά πνεύματα υπάρχουν. Δυστυχώς όμως όχι έξω μα μέσα στον άνθρωπο. Πρόκειται για τις σκοτεινές, όχι με την έννοια του ανεξιχνίαστου, αλλά με την έννοια του πρωτόγονου, κτηνώδους, ποταπού και ανεπεξέργαστου, αυτού που δεν έχει υποστεί επεξεργασία και ανέλιξη, αυτού που δεν έχει προσλάβει την ευεργετική επίδραση του Θείου Δώρου της πραγματικής Παιδείας. Αυτού που δεν στάθηκε δυνατό να μετουσιώση με την λεβεντιά, την τόλμη και την αυταπάρνηση του το ένστικτο της ζωής, το ΜΕΓΑ ΕΡΩΤΙΚΟ ΕΝΣΤΙΚΤΟ.
Συναφές σύμβολο του κόρακα-Κρόνου ο λύκος. Άλλο σύμβολο παρωχημένης χθόνιας λατρίας, σύμβολο του κακού που θα επικαλεστούν οι δυνάμεις της κοινωνικής επιστροφής στη βαρβαρότητα. "Ορκωμοσία Λυκιδέως" ονομάζεται η τελετή εισόδου του γόνου του τέκτονος στη στοά. Λυκιδεύς, ο νεαρός λύκος. Λυκόπουλα, μόγληδες, επιστροφή στην αγριότητα, στην άγρια φύση, πέρα από τον "κακό" πολιτισμό, που εξανθρώπισε τον άνθρωπο και η προπαγάνδα των αντίστοιχων κυκλωμάτων στη νεολαία. Γκρίζος Λύκος και η προσωνυμία, που αποδόθηκε στον μεγάλο σφαγέα των εθνοτήτων της Οθωμανικής αυτοκρατωρίας, πρωτοπαλλήκαρο των Ντολμέδων της Θεσσαλονίκης, που εξέθρεψαν οι στοές και τα αδερφάτα.
Στον αντίποδα αυτών των συμβόλων η κουκουβάγια, το σύμβολο της Παλλάδος-Αθηνάς. Το πτηνό με τα μεγάλα μάτια, που λαλεί την αυγή προαναγγέλλοντας το φως του Ηλίου και το ξεπέρασμα του σκότους. Γνώση - Φωτισμός.
Και γιατί εθίγησαν οι Τιτάνες, οι βαμμένοι ασπρομούρηδες με την μάσκα και την κουδουνίστρα; Τι είναι αυτό που απώλεσαν τα πρωτόγονα ιερατεία από την τομή γνώσης και χειραφέτησης που προσέφερε το Προμηθαϊκό Πνεύμα στην ανθρωπότητα; Τα προνόμια τους. Το δούλεμα του κοσμάκη με τα μασκαρέματα, τα ρεντίκολα των άναρθρων κραυγών και τη δρομολόγηση του μπαμπούλα πήρανε τέλος.
Τα κρόνια ιερατεία ήταν όμως (και παραμένουν) οι τεχνικοί της εξουσίας. Όπου δεν έπιανε η κουδουνίστρα και το μασκαριλίκι έπεφτε κόπανος. Ο προμηθέας έπρεπε να εξουδετερωθή. Η εξουσία κινδύνευε άμεσα. Δεν μπορεί να είμαστε όλοι ίσοι. Κάποιοι γεννήθηκαν από μητέρα που είχε οριζόντιο αιδοίο και όχι κάθετο όπως οι υπόλοιποι. Αυτοί είναι ανώτεροι από τους άλλους, γεννήθηκαν για να διοικούν. Εμείς είμαστε κατώτεροι, πρέπει να ζήσουμε σκλάβοι. Αυτοί θα κάθονται, θα κουμαντάρουν και θα απολαμβάνουν. Εμείς θα διεκπεραιώνουμε εντολές και θα βγάζουμε το σκασμό.
Γι΄αυτό αλυσοδέσανε τον Προμηθέα στο βράχο. Κάθε λίγο ερχόταν το κοράκι, οι γνωστοί αληταμπουράδες, και του έτρωγαν το συκώτι. Τι υποδεικνύει ο συμβολισμός; Η γνώση που προσέφερε ο Προμηθεύς έπρεπε να στραφή εναντίον της κοινωνίας. Αυτή η γνώση δεν έπρεπε να αποτελέση εφαλτήριο χειραφέτησης και απελευθέρωσης της κοινωνίας, αλλά να δημιουργήση τελειότερους μηχανισμούς ελέγχου, υποδούλωσης και καταδυνάστευσης. Τα κρόνια ιερατεία προσπάθησαν να οικιοποιηθούν την γνώση και να την εφαρμόσουν σε βάρος της ανθρωπότητος.
Οι μεγάλοι σοφοί της αρχαιότητος έθεσαν τις βάσεις των επιστημών, πάνω στις οποίες στηρίχθηκε η ανάπτυξη της τεχνολογίας. Είναι όμως χαρακτηριστικό ότι η προσέγγιση που έκαναν αυτοί στη γνώση, ως φορείς της Προμηθεϊκής Νοοτροπίας ήτο ολιστικής μορφής, αποφεύγοντας τον επικίνδυνο ύφαλο της μονοδιάστατης εξειδίκευσης. Οι μεγάλοι εγκέφαλοι της αρχαιότητος ήσαν κατά κανώνα πανεπιστήμονες. Είχαν κατανοήσει, ότι η άμεσα θετική γνώση, οι πρακτικές εφαρμογές της οποίας μας δωρίζουν τα τεχνολογικά επιτεύγματα και τις ευεργεσίες που αυτά έπονται, δεν επαρκούν από μόνα τους, διότι χαρακτηρίζονται από κάποια σχετική ουδετερότητα ως προς τις αξίες, που μπορούν να υπηρετούν. Διακατεχόμενοι από μια βαθιά δίψα για μάθηση, αφιέρωσαν τη ζωή τους στην απόκτηση και επεξεργασία βαθύτατης γνώσης, πέρα από το στενό ατομικό όφελος. Συχνά, παρότι απέβησαν μεγάλοι ευεργέτες των κοινωνιών, καταργώντας το παραπέτασμα της άγνοιας, υπέστησαν κατατρεγμούς και διώξεις. Δαπανώντας μεγάλο μέρος της ζωής τους σε ερευνητικά ταξίδια και περιπλανήσεις σπουδών, αφιέρωσαν μεγάλο μέρος αυτής στη συγκρότηση και τη λειτουργία σχολών. Ως θύματα της προσκόλησης της εξουσίας και του ποταπού όχλου στο μισαλλόδοξο και καχύποπτο σκότος της άγνοιας, κατεννόησαν ότι μόνο δια της συστηματικής καλλιέργειας της παιδείας μπορούσε να καταστή εφικτή μεσοπρόθεσμα η θωράκιση της κοινωνίας απέναντι στο σκοταδισμό. Έτσι ευεργέτησαν διπλά τις κοινωνίες: Αφ΄ενός παρήγαγαν απελευθερωτική γνώση για την κοινωνία, αφ΄ετέρου προήγαν παιδεία. Σοφός σήμαινε τότε ταυτοχρόνως και διδάσκαλος.
Η διεξαγόμενη έρευνα και η συστηματοποίηση της, καθώς και ο προβληματισμός και η παρεχόμενη γνώση ήταν πολυδιάστατες. Επεκτείνοντο σε όλους τους τομείς, που εποπτεύοντο από τη φιλοσοφία, ως μητέρα όλων των γνωσιολογικών κατευθύνσεων. Ιδιαίτερη έμφαση εδίδετο στις κοινωνικές επιστήμες, ούτως ώστε οι αποκτηθείσα θετική γνώση να βρίσκη εφαρμογή προς όφελος της κοινωνίας. Τα μεγάλα επιστημονικά επιτεύγματα συνοδευόντουσαν από πρωτόγνωρες για την εποχή κοινωνικές και πολιτικές επιτεύξεις. Τα Μαθηματικά και η Δημοκρατία είναι τα δύο μεγάλα και αδιαχώριστα αδέλφια που ζωοδότησε το Ελληνικό Πνεύμα.
Αυτή η συγκροτημένη, ολιστική διαδικασία ήτο αποτέλεσμα της επεξεργασίας και αγκυρώσεως στο ασυνείδητο των αντίστοιχων συμβόλων, στη φάση που η ψυχολογική προπαρασκευή και δόμηση συντελείτο με τη διαδικασία των μύθων. Ο Προμηθεύς συγκροτήθηκε ως άρρην. Δημιουργικός και σπερματοδότης, ο επενεργών τη νέα παρόρμηση. Ο άρρην όμως αδυνατεί να λειτουργήση άνευ του θύλεος. Η θηλυκή θεότης εκπροσωπεί τη δεκτικότητα, τον τρόπο αποδοχής της παρόρμησης, τη συγκρότηση του περιβάλλοντος, εντός του οποίου συντελείται η κυοφορία του σπόρου. Εάν το άρρεν είναι η τεχνολογία, η θετική γνώση, το θήλυ εκπροσωπεί το περιβάλλον , τα κοινωνικά δεδομένα, τον τρόπο κοινωνικής θέσμησης. Αυτά εκπροσωπούν οι τρεις θεότητες Θέμις, Θέτις και Νέμεσις. Η Θέμις ρυθμίζει το θεμιτόν. Η Θέτις παρεμβαίνει στη διαδικασία της εφαρμογής του, όταν αυτό τίθεται. Η Νέμεσις αποκαθιστά τα δέοντα σε περίπτωση παραβίασης η διαταραχής. Νέμει, αποδίδει τα δέοντα.
Ο Μύθος προσδιορίζει τα καλά να λαμβάνουν χώρα καλώς. Διότι το καλό απαιτεί και καλή εφαρμογή, για να είναι εν τέλει πραγματικά καλό. Η αλλοτρίωση κατά τη διαδικασία εφαρμογής νοθεύει την επενέργεια, εξουδετερώνει την καταρχήν καλή φύση, την μετατρέπει σε όλεθρο.
Έτσι οι ανακαλύψεις και η πρόοδος δεν στάθηκαν μόνο αφετηρία για την ευεργεσία της ανθρωπότητας, αλλά συχνά παρείχαν τα μέσα για την χειροτέρευση της καταδυνάστευσης της. Μαχαίρι κρατάει και ο χειρούργος και ο δολοφόνος. Τι είναι αυτό όμως που προσδίδει στην ανακάλυψη της επεξεργασίας του σιδήρου μια προοδευτική, μια ελπιδοφόρα μια εν τέλει μονοσήμαντα απελευθερωτική υπόσταση; Το γεγονός ότι η γνώση από τη φύση της ανήκει στον Προμηθέα. Η εξουσία υποχρεούται να κάνη χρήση της γνώσης, αυτή δεν της ανήκει. Την χρησιμοποιεί για να την εξουδετερώση, παίζοντας κατ΄ανάγκη σε ξένο τερραίν. Το φυσικό όπλο της εξουσίας είναι η άγνοια και το σκότος. Η γνώση είναι από τη φύση της απελευθερωτική. Όσο η κοινωνία αδυνατεί να επιβάλη τα πλαίσια της απελευθερωτικής εφαρμογής, το κοράκι θα τρώη το συκώτι του Προμηθέα. Αυτός όμως, έστω και αλυσοδεμένος, παραμένει αθάνατος. Το συκώτι είναι το όργανο που καθαρίζει το αίμα, το μέσο ζωογόνησης των ιστών. Εάν η τεχνολογία δεν αποκαθαρθεί θα επιφέρη κοινωνική σηψαιμία. Ο μύθος όμως μας επιβεβαιώνει ότι ο προμηθέας θα απελευθερωθή. Και ο μύθος δεν ψεύδεται. Ένας ήρωας, που θα ανέλθη από τον Άδη, θα τον απελευθερώση. Κάποιοι φρόντισαν να χαθή η τραγωδία του Αισχύλου "Προμηθεύς Λυόμενος". Όμως αυτό ουδόλως ακυρώνει την υπόσχεση και το πεπρωμένο του μεγάλου Ευεργέτου, του ματωμένου ήρωος που απεργάζεται την τελική χειραφέτηση της ανθρωπότητος από τις δυνάμεις του πρωτογονισμού και της βαρβαρότητος.
Οι μεγάλοι επιστήμονες, οι κοινωνικοί μεταρρυθμιστές, οι μεγάλοι φιλόσοφοι, οι μεγάλοι οραματιστές είναι όλοι παιδιά του, παιδιά του Ελληνικού Πνεύματος. Αλλά και εμείς οι μικροί που απαιτούμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους, σέρνουμε το φωτεινό του άρμα. Γιατί χωρίς κοινωνική αποδοχή, χωρίς τη δική μας αποδοχή και ενεργό μετοχή δεν μπορεί να καρποφορήση κανένα μεγαλείο.
ΣΤΗΝ ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ Η ΔΙΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΘΑ ΚΑΝΗ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΤΟΥΣ Τζωρτζ Όργουελ
ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΝΑ ΣΟΥ ΒΓΗ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΠΑΡΑ ΤΟ ΜΑΤΙ ΜποΣτοΠελ, διαπραγματευτής των Ηνωμένων Εθνών για το όνομα του Μάθιου Νίμιτς
Φιλάρα Μάθιου Νίμιτς γειά σου. Υποκλείνομαι μπροστά στην αφεντιά σου πρώτον διότι είσαι πολύ παιδαράς και δεύτερον για να σου εκφράσω το θαυμασμό και την ευγνωμοσύνη μου. Τι θα κάναμε ρε Μάθιου χωρίς εσένα; Και το κυριότερο τι θα κάναμε χωρίς την κυβέρνηση της μεγάλης και φιλάνθρωπης πατρίδας σου! Ποιός άλλος εκτός από το Αμέρικα θα μπορούσε να πείση τους σκοπιανούς να μην ονομαστούνε Πελοπόννησος; Αφού το ξέρουνε και οι πέτρες ότι ο Λέων της Σπάρτης σκοπιανός ήτανε.
Και άκου θράσος οι Έλληνες να μην τους αφήνουνε να ονομάζονται μακεδονία. Είναι ντροπή δηλαδής. Άκου λοιπόν κατάσταση να έρχεται ο ένας και ο άλλος και να σου λέη σου απαγορεύω να ονομάζεσαι όπως εσύ θέλεις και θα ονομάζεσαι όπως θέλω εγώ. Είναι ή δεν είναι η ανεμπόδιστη επιλογή του ονόματος στοιχειώδες ανθρώπινο δικαίωμα;
Και γουστάρω άτομα πολιτισμένα και καλλιεργημένα σαν εσένα, που μπαίνουνε στη μέση, χωρίς να έχουνε κανένα προσωπικό όφελος, και με κίνδυνο να παρεξηγηθούνε στο φινάλε, για να χωρίσουνε αυτούς που τσακώνονται για ένα ψωροόνομα.
Λοιπόν φίλε όχι μόνο σε γουστάρω, αλλά σε λατρεύω, είσαι το ίνδαλμά μου και ταυτίζομαι πλήρως εσωτερικά με το άτομό σου, σε βαθμό που από δώ και πέρα αποφάσισα να αλλάξω το όνομά μου. Στο εξής αποφάσισα να λέγομαι Μάθιου Νίμιτς. Ξέρω από τον μέχρι τώρα αγώνα σου για το σκοπιανό, ότι θα κάνης ότι περνάει από το χέρι σου για να υπερασπίσης αυτό το δικαίωμά μου.
Βέβαια υπάρχει ένα πρόβλημα. Δεν μπορεί να με λένε και μένα και σένα Μάθιου Νίμιτς, γιατί θα μας μπερδεύουνε. Άρα θα πρέπη να εφαρμόσουμε τη διπλή ονομασία. Δηλαδή να βάλουμε και ένα προσδιορισμό. Και σ΄αυτά ξέρεις είμαι πολύ άνετος, γιατί είμαι και κάργα πολιτισμένος. Και επειδή παρουσιάστηκε στους άλλους, που ζορίζονται να βρούνε μια φόρμουλα χωρίς τσαμπουκάδες, πρόβλημα με το μακεδονικό χαλβά, σου δηλώνω επί τόπου και χωρίς την παραμικρή επιφύλαξη ότι συμφωνώ να λένε Μάθιου Νίμιτς Χαλβά εσένα. Εμένα ας με λένε Μάθιου Νίμιτς Παστουρμά. Δεν θα τα χαλάσουμε στον προσδιορισμό Χαλβά μου. Αφού είμαστε και οι δύο πολιτισμένα παιδιά με απέραντη διάθεση διαπραγμάτευσης...Αλλά που να μας καταλάβουνε οι εθνικιστές της Ελλάδας που διεκδικούνε και τον Μεγαλέξαντρο...Δεν τους φτάνει δηλαδή ο Τζων Λέννον που ήτανε από το Μενίδι;
