ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΘΕΙΟ ΚΩΣΤΑ

Θα πάρω αερόπλανο
να πάω στον Θείο Κώστα
τόσο καιρό που έλειψα
μου έχει βάλει πόστα

Ο Θείος έχει πάψει πια
να πιάνει τους ιχθύες
μα το καμάκι κράτησε
και κυνηγάει θείες

Στη φάση που πολλοί κινδυνεύουμε να τρελαθούμε με όσα βλέπουμε γύρω μας, αλλά και σε προσωπική βάση αντιμετωπίζουμε, κρίνω σκόπιμο να κάνω - με όλο τον δέοντα σεβασμό, απόδοση τιμής και αίσθημα ευγνωμοσύνης - το σύντομο αφιέρωμα που ακολουθεί, στον Θείο Κώστα.

Ο Κωνσταντίνος Ζέρβας - ή όπως όλοι τον απεκάλουν, ο Κώστας - μετά την εκδίωξίν του κατά την Μικρασιατικήν Καταστροφήν ως παις από την Σμήρνην, ηργάσθη αρχικώς εις ποδηλατάδικον εν Μυτηλήνη. Κατόπιν, ολοκληρώσας την εφηβίαν ηργάσθη ως βοηθός εις την ψαρότρατα του θείου Πολύκαρπου.
Μικρόν μόνον μέρος των ιχθύων, ους οι συγγενείς αλιείς εψάρευον, διοχετεύετο εις την αγοράν προς πώλησιν. Εις κάθε περίπτωσιν το αγοραστικόν κοινόν, κοινώς πελάται, πολύ ολίγους παράδες διέθετον κατά την περίοδον της κατοχής. Και δεδομένης της οικονομικής στενότητος ο άρτος επροτιμάτο των ακριβοτέρων προϊόντων, αν και ό κοσμάκης έτρωγεν ότι του λάχαινε νάβρει. Το μέγα μέρος των αλιευθέντων ιχθύων, εδιοχετεύετο παρά του θείου Πολυκάρπου εις τους αγωνιστάς της Εθνικής Αντιστάσεως.

Μετά το πέρας εκείνης της ημέρας, η τράτα ελιμενίζετο εν Ωροπώ, καθ' όσον ο Πλύκαρπος απουσίαζεν δια να οργανώσει την παραλαβήν των ιχθύων υπό γραίας, ήτις τους προσκόμιζεν ως σύνδεσμος εις τους αντάρτας μαχητάς. Όπισθεν άφηκεν εις το πόδι του τον ανεψιόν προς φύλαξιν του αλιευτικού. Ο θείος Κώστας εσυνήθιζεν κατά τας ώρας της αναμονής να κάθεται πάνω σε κάτι παλαμάρια, νοσταλγών την προσφιλέστατη μνηστήν του, ήτις ευρίσκετο εν Νέα Ιωνία, εις υπό του Θείου Κώστα ενοικιασθέν υμιυπόγειον καμαράκι, όστις ο ίδιος με τας ολίγας οικονομίας του είχεν επιπλώσει, ανυπομονών δια τον γάμον.
Ενώ ο Κωστής ονειρεύετο την ωραία στιγμήν του μυστηρίου, μηχανικίνητος μοίρα του στρατού κατοχής εστάθμευσεν προ του σκάφους. Ανελθών ο διοικητής μετά διερμηνέως και τμήματος των οπλοφόρων εις το κατάστρωμα εζήτησε από τον Θείον Κώστα να επιδείξει τους αλιευθέντας ιχθείς.
Ο Κωστής στραφείς προς τον διερμηνέα διεμήνυσεν:
- Πες στο αφεντικό ότι κλείσαμε. Δεν πουλάμε. Και ξεσκουμιπστείτε διότι πάσχουμε και από αγαμία.
Ο διερμηνεύς απευθύνθη εις τον διοικητήν μόνον δια νεύματος της κεφαλής. Ο διοικητής διέταξεν κατόπιν τους στρατιώτας να εκφορτώσουν από το σκάφος τας ψαροκασέλας, οίτινες ήσαν εστιβαγμέναι εις δύο στήλας, παρά τω ανοίγματι της μπουκαπόρτας.
Θωρών την αυθαιρεσίαν ο Κώστας ήρχισε φωνασκών να καθιβρύζει τους επιτάσσοντας το αλίευμα:
- Κλέφτες! Τα ψάρια είναι δικά μου ρε! Κάτω τα χέρια!
Κινηθείς με στόχο να εμποδίσει την εκφόρτησιν, ήρχισε τραβών μια ψαροκασέλα από τας χείρας στρατιώτου. Τότε ο διοικητής τραβών το μπιστόλι τον απείλησεν. Ο Κώστας συνέχισε απτόητος. Τότε δυο στρατιώται τον έριψαν εις το κατάστρωμα, λακτίζοντες και κτυπόντες αυτόν μετά των υποκοπάνων των όπλων. Δεχθείς πολλαπλά κτυπήματα εις την κεφαλήν απώλεσεν ο δυστυχής θείος τας αισθήσεις του.

Επιστρέψας ο Πολύκαρπος και ευρών αυτόν αιμόφυρτον, μετέφερεν αυτόν δια όνου εις την γραίαν ήτις φρόντισε να μεταφερθεί ο Κώστας εις πρόχειρον ιατρείον, όπου ενοσηλεύοντο πληγωθέντες μαχητές.
Ο Κώστας ανακτών τα αισθήσεις του, επιτέθη εναντίον του ιατρού φωνασκών:
- Κάτω τα χέρια ρε αλήτη από τα ψάρια! Δυστυχώς είχεν απολέσει τα λογικά του.

Μεταφερθείς εις το Δρομοκαϊτειον ίδρυμα παρέμεινεν εκεί επί οκτώ έτη, ως ασθενής, μέχρι το 1951, οπότε ο γαμβρός του Αντώνιος Παγουλάτος, συμπονών το δράμα του, υπέγραψε δήλωση ότι τον αναλαμβάνει υπό την ευθύνην του και τον πήρε εις την οικίαν του. Καθ' οδόν προς το σπίτι ο Κώστας το ερώτα συνεχώς:
- Τι έγινε ρε Αντώνη με τα ψάρια; Τους τα πήρες, θα τα βρούμε στο σπίτι, ή να πάω στον Ωρωπό να τους κάνω τουλούμι στο ξύλο;

Αι δυο πρώται ημέραι παρήλθον χωρίς να λαβει χώραν κάτι συνταρακτικόν. Ο θείος Κώστας ευρίσκετο εις τον κόσμον του και επαναλάμβανε τα δικά του. Ως γλυκεία φυσιογνωμία και πλήρης καλωσύνης ουδείς έδειξε να ενοχλείται από όσα αυτός έλεγεν. Τουναντίον εθεωρήθησαν χαριτολογήματα. Όταν η γιάγια τον πήρε να την βοηθήσει στα ψώνια, ο Κώστας πήρε μαζί και την σκούπα.
- Βρε τι το θέλεις αυτό, τον ερώτησε η ευγενής γυνή.
- Άσε να είμαστε οπλισμένοι, απήντησεν ο Κώστας. Μπορεί να μας επιτεθούν Γερμανοί να μας πάρουν τα πράγματα.

Το σοκ έλαβε χώραν κατά την επομένην όταν ο Κώστας αφαιρέσας το βούτυρον από το ψυγείο το έκανε ενδοφλέβειες ενέσεις για να βελτιώσει την ποιότητα της επιδερμίδος του.
- Βρε γιατί μας το έκανες αυτό, διαμαρτύρετο η γιαγιά κατά την μεταφοράν του Κώστα εις το νοσοκομείον.
- Δεν βλέπεις ότι είμαι της παντριάς, απήντησεν ο Κώστας.

Με τον θείον Κώστα συγκατοικίσαμε επί σειράν ετών. Εδέχθην την φροντίδαν, την αγάπην και τας παραινέσεις του, που με βοήθησαν ιδιαιτέρως και τον νοσταλγώ. Συχνά όταν ήμουν μικρός με πήγαινε εις το σινέμά. Μια φορά μετά το πέρας μιας πειρατικής ταινίας μου είπε:
- Τζάμπα τα δώκαμε τα λεφτά. Αν ήξερες τι σόι πειρατές είναι αυτοί εδώ έξω από τον κινηματόγραφο, δεν θα με ξεποδάριαζες μέχρι εδώ πέρα. Και να προσέχεις! Όχι μόνο τα ψάρια θα σου πάρουνε, αλλά και τις κασέλες. Και αν ανοίξεις το στόμα σου, στο κρεβάτι που αγόρασες για την αρρβωνιαστικιά, άλλους θα βρεις να ξαπλάρουν.