ΜΕ ΧΟΡΟΥΣ ΚΥΚΛΩΤΕΡΟΥΣ ΚΙ ΑΛΛΟ ΤΟΣΟ ΛΕΥΤΕΡΟΥΣ ΣΑΝ ΠΟΤΑΜΟΥΣ - ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΥΤΟΠΙΑ ΜΙΑΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

"Ιδιο είναι πάντα το αποτέλεσμα. Ψηφίζω διαρκώς λευκό. Δηλαδή, όχι ακριβώς λευκό, αλλά πάνω στο λευκό γράφω ένα ποίημα. Μια λέξη ή έναν στίχο. Δύο στίχους κυρίως χρησιμοποιώ. Εναν από ψαλμό του Δαυίδ «Μή πεποίθατε επ’ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων, οίς ούκ έστι σωτηρία», κι έναν ελαφρά παραλλαγμένο στίχο του Καβάφη που λέει «Βλάπτουν όλοι την Ελλάδα».

Aπο συνεντευξη του ποιητη Ντινου Χριστιανοπουλου προσφατα.

Ζάχαρη


ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΥΝΑΞΙΣ

Λάβετε φάγετε
το μεταλλαγμένο μπιφτέκι
το δια διοξινών εμποτισθέν.
Σταλλώ σας το Μάνα εξ ουρανού
με ψεκασμούς μετάλλων
για να ακτινιβολεί
ο ζωντανός χυμός σας
ως μάζα ενισχύουσα
το σήμα του χαράγματος.
Εγώ ειμί το φως
στις οπτικές ίνες
που μεταφέρουν
παν στοιχείο που σας αφορά
εις τα κεντρικά του θηρίου.
Εγώ ερευνώ νεφρούς και καρδίας
με κάμερες εις τας ουδούς.
Εγώ ειμί το άλφα και το ωμέγα
της μετατροπής σας
σε βιολογικά ρομπότ.

Όχι Κύριοι!
Δεν συμμετέχω στις συνάξεις σας.
Ένα μονάχα κράτησα
ως βλαξ και αμετανόητος
μες την καρδιά μου χαραγμένο:
Προσδοκώ Ανάστασιν νεκρών
και Ζωήν του Μέλλοντος Αιώνος.

Πελαγοφίαλος


Δεν τυγχάνω ένθερμος οπαδός του θεσμού που αποκαλείται σήμερα Ορθοδόξος Εκκλησία. Πάντοτε όμως με γοητεύει η ιδιότητα του μέλους σε μια πρωτοχριστινιακή κοινότητα. Κοινοκτημοσύνη, Κοινωνία των Σχέσεων, Λειτουργική και όχι χρηστική πρόσληψη του Κόσμου, Ευχαριστιακή βίωση του χρόνου ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΩΣ ΣΤΙΣ ΤΡΕΙΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ - ΩΣ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΤΗΣ ΣΩΤΗΡΕΙΑΣ, Μυστηριακή αναζήτηση του Θαύματος της Ζωής, Παράδοξος Ενότης Αμαρτωλών και Αγίων υπό την Σκέπη του Πνεύματος, Αγάπη του Πλησίον. Υπαρκτικά επιτεύγματα, που βρίσκονται πολύ κοντά στον τρόπο που σχεδίασαν την Αυτονομία οι θεωρητικοί της.
Από την στιγμή που η Πίστις συρρικνώθηκε σε θρήσκευμα, δηλαδή σε εξάρτημα της κρατικής πολιτικής, στερήθηκε μεταφυσικής μορφής και περιεχομένου. Η πρόσληψις του Θείου αναφέρετο πλέον όχι σε Πρόσωπον Φιλανθρωπίας, αλλα σε σκληρό ελεγκτή - τιμωρό της ανθρωπίνου ανεπαρκείας. Και ο Χαρισματικός Του Εκπρόσωπος, παύσας εξερχόμενος από Τύπον του Σαρκωθέντος Λόγου, αλλοτριώθη σε εντολοδόχον του βασιλικού επιτρόπου κάποιας "διαρκούς" συνόδου.
Ούτως, η Κοινωνία Προσώπων αντεκατεστάθη από το αγκομαχητό της ατομικής σωτηρείας, βάσει ηθικών κωδίκων σε καθεστώς ευσεβιστικής τυπολατρείας.

Οι Έλληνες, έστω κι αν απωλέσαμε το εκκλησιαστικό φρόνημα και την αντίστοιχο πρακτική, ήδη προ της εμφανίσεως του Χριστανισμού, με τον εκφυλισμό της Πόλεως, ουδέποτε παύσαμε να αναζητούμε την εκκλησιαστική αλήθεια - καθότι "εάν μεν κοινωνήσωμεν αληθεύομεν, εάν ιδιωτεύσωμεν ψευδόμεθα" - πραγματικότις, η οποία καταγράφεται και στον κοινοτικό τρόπο με το οποίον μέχρι προσφάτως δομήσαμε την κοινωνική μας συνύπαρξη. Δεν αποτελεί υπερβολή η διαπίστωσις, ότι είμεθα εκ παραδόσεως λαός εκκλησιαστικός και πάσα αλλοτρίωσης αυτής της ιδιότητος, η οποία αποτελεί την φυσική μας κοινωνική υπόσταση, κατ' αρχήν μας απορρυθμίζει, μεσοπρόθεσμα μας ταλανίζει και μακροπρόθεσμα μας εξοντώνει.

Στην "Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως" αναφέρει χαρακτηριστικά ο Σπυρίδων Τρικούπης για το κοινοτικό σύστημα αυτοδιοικήσεως, το οποίον είχαν καθιερώσει οι Έλληνες και είχε ανεχθεί η Οθωμανική εξουσία:
"...Όλες οι επαρχίες της Πελοποννήσου (πλην της Μάνης) και της Στεράς Ελλάδος είχαν Οθωμανό διοικητή, αλλά η εκτελεστεκή εξουσία και ο αρχηγός της ορίζονταν από την κοινότητα. Ο διοικητής ήταν υποχρεωμένος να μεταχειρίζεται αυτή τη δύναμη για την διατήρηση της τάξης, την ασφάλεια των πολιτών, την συλλογή των φόρων, την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων. Δεν είχε καμιά εξουσία να κάνει οτιδήποτε άλλο χωρίς την άδεια της κοινότητας. Αν λοιπόν ο διοικητής υπερέβαινε τα όρια της νόμιμης εξουσίας του, ο αρχηγός της εκτελεστικής δύναμης δεν ήταν υποχρεωμένος να τον υπακούσει...
...Οι αρχαιρεσίες για την ανάδειξη των κοινοτικών αρχών ήταν ετήσιες και τυχόν αναβολή τους ήταν καταχρηστική. Η τουρκική εξουσία έπαιρνε απλώς μια ειδοποίηση σχετικά με το θέμα αυτό και δεχόταν την ψήφο του κοινού...
... Είναι αλήθεια ότι αυτό το αξιοζήλευτο και φιλελεύθερο σύστημα δεν έμενε απαραβίαστο από την αυθαίρετη παρέμβαση της οθωμανικής εξουσίας ή, πολλές φορές, ακόμα και από την επιβλαβή επιρροή ορισμένων προεστών. Όπως και να έχουν τα πράγματα πάντως, οι Έλληνες, που συδιοικούσαν με αυτό τον τρόπο, εξασκούνταν καθημερινά στις τοπικές τους υποθέσεις και ενίσχυαν τη θέση τους απέναντι στην τοπική αρχή...".

Ήταν επόμενο ο οθωμανός κατακτητής να μην ενδιαφέρεται για το πρωτογενές σύστημα κοινωνικής οργάνωσης των υποδούλων. Αυτό που τον ενδιέφερε ήταν η κατάκτηση και παραλαβή της εξουσιαστικής δομής του κράτους, που ήταν η πόλις-φρούριο, ως κέντρο αυτοκρατορικής εξουσίας και η είσπραξη των φόρων σε χρήμα και αίμμα (παιδομάζωμα) για την εδραίωση των δυνάμεων επιβολής.
Ο κοινοτισμός είναι σύστημα ξένο προς την νομαδική κοινωνική οργάνωση των λαών που προσχώρησαν στο Ισλάμ. Οι νομάδες κατέχουν μια ισχυρή δύναμη πυρός, η οποία πηγάζει από την επίδραση των νατουραλιστικών θεοτήτων του πολέμου, ο οποία εκφράστηκε στα κινήματα του Ανίβα, του Τσέγκινς Χαν και του Ταμερλάνου και στον δυναμισμό των εισβολών που επιχείρησαν αυτά. Αυτός ο δυναμισμός στηρίχθηκε στα πλαίσια του εξισλαμισμού από την πρακτική του Τζιχάντ. Η αντίστοιχη συλλογική ψυχοσύνθεση όμως που αυτά αναπαράγουν, είχε μονίμως χαρακτήρα ανατολίτικου δεσποτισμού και ουδέποτε εισχώρησε στα υψηλά νοήματα της Δημοκρατίας. Έτσι η Δημοκρατία παρέμεινε στην περίοδο μετά την κατάλυσή της να βάλλεται από τους δύο βασικούς της εχθρούς: Από την μια ο ανατολίτικος δεσποτισμός και από την άλλη ο κοινοβουλευτισμός, ως δημιούργημα του Αγγλικού Εμπειρισμού. Με αυτούς τους δύο μεγάλους αντιπάλους της Δημοκρατίας θα προσπαθήσει αυτή η σελίδα να ασχοληθεί διεξοδικά στο μέλλον.

Απαραίτητο στοιχείο της Δημοκρατικής λειτουργίας είναι Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ. Αυτό καθίσταται δυνατό μόνο σε μια αποκεντρωμένη μορφή οργάνωσης, η οποία αρχικώς ήσαν οι Πόλεις και στην συνέχεια οι Κοινότητες.
Είναι πολύ σημαντικό να ερευνήσουμε αυτές τις οντότητες, προκειμένου κατ' αρχήν να καταννοήσουμε τι είναι η Δημοκρατία, ποια είναι τα προτερήματά της έναντι άλλων μορφών κοινωνικής οργάνωσης, αλλά και για να μπορέσουμε να δομήσουμε επαρκώς και ρεαλιστικά μια σύγχρονη ουτοπία με Δημοκρατική προοπτική, μια Αυτοδιοίκηση.

Οι πόλεις - χαβούζες, οι οποίες στο όνομα μιας ανύπαρκτης "απόδοσης" και "ανάπτυξης" εκμηδενίζουν την ποιότητα ζωής, δολοφονούν το περιβάλλον, κατακρεουργούν την αισθητική, υποβιβάζουν την απόλαυση σε κατανάλωση δρόγας, αποξενώνουν και περιθωριοποιούν τον άνθρωπο, ρουφάνε την ανύπαρκτη ζωτικότητα, εξαθλιώνουν την πλειοψηφία του πληθυσμού, παθητικοποιούν και στρεβλώνουν την δημιουργική ικανότητα των παραγικών υποκειμένων, αποβλακώνουν τον νου, μετατρέποντας τους κατοίκους σε εκούσιους ή ακούσιους σκλάβους, οδηγούν ως καρκινικά κύτταρα της παγκοσμιοποίησης σύνολη την ανθρωπότητα στον γκρεμό. Η επιβολή της ιδιότητος του υπηκόου, όσα φτιασιδώματα φρούδας ελευθερίας, κενόδοξου μοντερνισμού, εκσυγχρονισμού της μετροπής των πάντων σε μπάζα κι αν αυτή δεχθεί, απομακρύνοντας τον άθρωπο από την έννοια του ενεργού πολίτου, επιβάλει με πολύ γοργό τρόπο μια τεχνολογικά δομημένη δουλοκτησία, πολύ πιο επικίνδυνη από όσες προηγήθηκαν.

Οι πόλεις αποσκοπούν πλέον στην μάντρωση του πληθυσμού σε απάνθρωπες φυλακές πλήρους εξαρτήσεως. Η πόλις - μολόχ, αναπτύχθηκε αρχικά με την επιβολή της στην ύπαιθρο. Βασικός νόμος της ανάπτυξης του καπιταλισμού στάθηκε η μεταφορά αξίας από την αγροτική στην βιομηχανική παραγωγή. Με αποτέλεσμα την αφαίμαξη της υπαίθρου από πόρους και ανθρώπους,τον παραγωγικό και αναπτυξιακό της υποβιβασμό και καθυστέρηση. Οι εξασθλιωμένες μάζες των προλεταριοποιημένων αγροτών αποτέλεσαν στην φάση της πρωταρχικής συσσώρευσης του βιομηχανικού κεφαλαίου το χώρο άντλησης φτηνής εργατικής δύναμης.
Όταν η βιομηχανική ανάπτυξη συντελέσθηκε ως ένα βαθμό, με αποτέλεσμα την αύξηση της παραγωγικότητος και την δυνατότητα να ανοιχθεί κάποια ευρύτερη καταναλωτική δυνατότητα σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού, το σύστημα εφήρμοσε μια νέα κατάρα. Ήδη από τις αρχές του περασμένου αιώνος το σύστημα πέρασε στο λεγόμενο στάδιο του ιμπεριαλισμού. Αυτό είχε τρια χαρακτηριστικά, τα οποία στάθηκαν ο εφιάλτης της ανθρωπότητος, τα οποία ήταν:
- Η εξαγωγή κεφαλαίου και η υπερεκμετάλλευση των αποικιών. Η δίψα των βιομηχανικών χωρών για πρώτες ύλες, οδήγησε στην άγρια εκμετάλλευση των μη ανεπτυγμένων βιομηχανικά χωρών και στην καταστροφή της φυσικής παραγωγικής και κοινωνικής ισορροπίας που στήριζε την επιβίωση των ανθρώπων σε αυτές τις χώρες, επιβάλλοντας απάνθρωπη εξαθλίωση.
- Η τάση για επαναδιανομή των αποικιών, των χωρών με σημαντικούς φυσικούς και ενεργειακούς πόρους, η οποία οδήγησε στον όλεθρο των δυο παγκοσμίων πολέμων του περασμένου αιώνος.
Χειρότερο όμως των δυο προηγούμενων ήταν:
- Η δημιουργία του χρηματιστικού κεφαλαίου με την επιβολή των τραπεζών επί του βιομηχανικού κεφαλαίου. Με την δημιουργία των πολυεθνικών τραστ και μονοπωλίων, το παρασιτικό χρήμα των σαράφηδων και ο νεκρόφιλος τόκος επιβάλλονται δικτατορικά στα έθνη, νοθεύοντας πάσα έννοια κρατικής οργανώσεως, πραγματικής οικονομίας και εθνικής υποστάσεως.

Πέρα από τις παχιές διακηρύξεις περί "ελευθερίας", "δημοκρατίας", "σοσιαλισμού" και αυγά τουρκίας οι φετιχιστές της "ανάπτυξης" είτε ως κεφαλαιοκράτες, είτε ως σταλινικά καθάρματα, ειτε ως κινέζοι φασίστες δεν έδειξαν ποτέ την παραμικρή συμπόνια για τον άνθρωπο, τον οποίο συμπεριέλαβαν στον προγραμματισμό τους μόνο σαν άψυχο και άβουλο αριθμό, αποκλειστικά σαν δίποδο υποζύγιο - φορέα εργατικής δύναμης, πλήρως αναλώσιμο.
Ο Michel Beaud αναφέρει ενδεικτικά στην "Ιστορία του Καπιταλισμού", ότι ο πληθυσμός της Αγγλίας κυριολεκτικά λιμοκτόνησε κατά την περίοδο του μερκαντιλισμού από τις λεγόμενες "περιφράξεις", οι οποίες οδήγησαν σε μεγάλες εξεγέρσεις. Οι μεγαλέμποροι της αγγλίας, λόρδοι και κακό συναπάντημα, δεν δίστασαν να περιφράξουν την πλειοψηφία της καλλιεργήσιμης γης, απαγορεύοντας την καλλιέργειά της, με στόχο την μετατροπή της σε βοσκοπότους για την προμήθεια της εριουργίας με μαλλί και του εξωτερικού εμπορίου με υφάσματα.

Γίνεται κατανοητό, ότι στα πλαίσια του σημερινού πολεοδομικού τέρατος, της ασυνάρτητης επαρχίας, της κυριολεκτικά καμμένης γης, των χωμετερών μέσα στους οικισμούς, την "οικολογία" αλλά κεμάλ ατατούρκ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΤΑΘΕΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ. Τα μπορντέλλα που θέλει να φτιάξει ο Μπουτάρης και ο "αντιμνημονιακός" Κακλαμάνης το μόνο που επιχειρούν είναι "παρηγοριά στον άρρωστο μέχρι να βγει η ψυχή του", με στόχο την θωπεία του ατομικού τους ξιπασμού.
ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΤΑΘΕΙ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΧΩΡΙΣ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ.
ΟΜΩΣ Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΣ ΕΔΩ ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΕΦΟΣΟΝ ΣΥΣΠΕΙΡΩΝΕΙ ΚΑΘΕ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΣΕ ΠΡΩΤΟΓΕΝΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ. ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΝΑ ΘΕΣΕΙ ΣΕ ΚΙΝΗΣΗ ΤΙΣ ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΝΑ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙ ΤΗΝ ΕΤΗΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΕ ΑΜΕΣΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΗ.

Η Αυτοδιοίκηση δεν αποτελεί απλά ένα διαφορετικό από το σημερινό "διοικητικό μοντέλο". Πρόκειται για ένα τρόπο ύπαρξης αντιδιαμετρικό από αυτόν που προτείνει η εξουσία. Ένα τρόπο που ορίζει, προσλαμβάνει και χειρίζεται τις βασικές συνιστώσες της ύπαρξης, δηλαδή τον χώρο και τον χρόνο με τελείως άλλη ποιότητα από την σημερινή. Ένα τρόπο που σηματοδοτεί τις αναγκαιότητες και την χαρά της ζωής με άλλο - ανθρώπινο - τρόπο.
Αναφερόμενος στον Κοινοτισμό, μοιραία μου έρχονται στον νου τα γραφόμενα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, ο οποίος πριέγραψε σημαντικά στοιχεία της κοινοτικής ζωής των Ελλήνων, τα οποία εκδηλώθηκαν μέχρι τις αχές του περασμένου αιώνος.
Τον απέραντο πλούτο του Κοινοτισμού αποδίδει ο γλωσσικός πλούτος του Παπαδιαμάντη. Διότι οι όροι και οι έννοιες απηχούν πραγματικά δεδομένα και δύνανται να λειτουργούν μόνο εφόσον και τα δεύτερα υφίστανται.
Κλείνοντας αυτή την σύντομη αναφορά στο μεγάλο αυτό θέμα, δεν θα παραθέσω κάποιο γραφούμενο των άξιων διανοητών της Αυτονομίας, του Καστοριάδη, του Νέγκρι, ή κάποιου άλλου. Προτιμώ ένα απόσπασμα διηγήματος του Μεγάλου Ταπεινού μάρτυρος του Ελληνικού Κοινοτισμού Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, για μια σύντομη βάπτιση στα μηνύματα όσων διακήρυξαν την αποκέντρωση ως βάση Κοινοτισμού και Αυτοδιοικητικής Ουτοπίας, όπως:

- Το μικρό είναι όμορφο
- Το λιγότερο είναι περισσότερο
- Σκέψου τοπικά, δράσε οικουμενικά

Από τους "Χαλασοχώρηδες" του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη, ένα κείμενο διαχρονικά επίκαιρο, που στιγματίζει την μόνιμη νοσηρότητα του πολιτικαντισμού, σπάζοντας κόκαλα της επίφασης του κατεστημένου:
(Όλο το κείμενο ευρίσκεται εδώ:
http://www.sarantakos.com/kibwtos/mazi/ppd_xalaso-eis.html )

- Και ύστερον λέγεις ότι η δωροδοκία εις τας εκλογάς είναι μικρόν κακόν; παρετήρησεν ο ξένος.

- Ναι, διότι κινδυνεύω να πάθω το αυτό πάθημα, εφ’ ω κατέκρινα τους ευθηνούς ηθικολόγους των ημερών μας, απήντησεν ο Λέανδρος Παπαδημούλης. Να πέσω δηλαδή εις το εσπαρμένον σκοπέλους πέλαγος των γενικοτήτων. Αλλ’ ιδού επανέρχομαι εις το προκείμενον. Ο λόγος, δι’ όν θεωρώ την δωροδοκίαν ως το μικρότερον κακόν είναι ότι ως είδος εκλογικής διαφθοράς την υπάγω εις το γένος της συναλλαγής. Συναλλαγή είναι η εν πρυτανείω σίτησις, αι εκ του δημοσίου ταμείου παροχαί, τα ρουσφέτια. Συναλλαγή είναι και η εις παρανόμους δίκας προστασία. Συναλλαγή είναι και η προς παραγραφήν οφειλομένων φόρων συνδρομή και η παράνομος εξαίρεσις κληρωτών. Συναλλαγή είναι και η δωροδοκία. Τώρα, ποίος προστάτης, ποίος πολιτευόμενος, ποίος βουλευτής είναι ιπποτικώτερος; Εκείνος όστις εκ του ιδίου ταμείου αγοράζει τας ψήφους των εκλογέων ή εκείνος όστις τας αγοράζει εκ του δημοσίου θησαυρού; Εκείνος όστις πληρώνει εκ του θυλακίου του ή εκείνος όστις πληρώνει εκ των χρημάτων του έθνους, χρημάτων ξένων, τα οποία εις την Ελλάδα μάλιστα εσυνηθίσαμεν όλοι να θεωρούμεν έρμα και σκοτεινά; Ποίος είναι πλέον γαλαντόμος;

- Βεβαίως, εκείνος που πληρώνει από την τσέπην του, απήντησεν αδιστάκτως ο ξένος.

- Βλέπεις; Ιδού διατί μισώ τας γενικότητας και επιθυμώ να ειδικεύω. Ομιλώ σχετικώς όχι απολύτως. Δεν λέγω ότι η δωροδοκία είναι καλόν τι, λέγω ότι είναι το ολιγώτερον κακόν. Και σημείωσε ότι ουδείς ποτε εκλέγεται βουλευτής διά της δωροδοκίας. Ο απάνθρωπος τοκογλύφος, όσας και αν αγοράσει ψήφους, ποτέ δεν θα εκλεχθεί. Πριν κατέλθει εις τον αγώνα, θα υποδυθεί την φιλανθρωπίαν ως προσωπείον, θα φορέσει την δημοτικότητα ως κόθορνον. Θα φροντίσει ν’ αποδώσει μέρος των όσων ήρπασεν εις τους εκλογείς. Και μεταξύ των δύο αντιπάλων, μετερχομένων την αυτήν διαφθοράν, θα επιτύχει εκείνος, όστις ευπρεπέστερον φορεί το προσωπείον κι επιδεξιώτερον τον κόθορνον.

Ας εξετάσωμεν τώρα, εξηκολούθησεν ο Λέανδρος Παπαδημούλης, πόθεν και πώς, αφού η πλουτοκρατία είναι δεδομένον τι και αναπόδραστον κακόν, ας εξετάσωμεν πώς εγεννήθη, πώς γεννάται φυσικώς η δωροδοκία.

Υπόθεσε, φίλε, ότι σ’ εκυρίευσε και σε έξαφνα η φιλοδοξία του Γιαννάκου του Χαρτουλάριου, ότι επεθύμησες να γίνεις βουλευτής διά να υπηρετήσεις το έθνος. Διά να επιθυμήσεις τούτο, σημείωσε, πρέπει να είσαι χορτάτος. Η φιλοδοξία είναι η νόσος των χορτάτων, η λαιμαργία είναι των πεινασμένων το νόσημα. Εξέρχεσαι εις την αγοράν, βγάζεις λόγον και παρακαλείς τους προσφιλείς συμπολίτας να σε τιμήσωσι διά της ψήφου των. Αλλ’ είσαι άραγε εις θέσιν να ηξεύρεις πόσοι εκ των προσφιλών συμπολιτών σου είναι χορτάτοι και πόσοι δεν είναι; Μην αμφιβάλλεις ότι οι πλείστοι είναι πεινασμένοι, διότι αν δεν ήσαν, όλοι θα έβγαζαν κάλπας διά να γίνουν βουλευταί. Αλλά μεταξύ των ακροατών σου, μεταξύ των προσφιλών σου συμπολιτών, δυνατόν, πιθανόν, βέβαιον μάλιστα ότι ευρίσκονται τινές, εις, δύο, τρεις, πέντε, δέκα, κατά γράμμα πεινασμένοι. Τώρα, την ημέραν της εκλογής, πώς απαιτείς να υπάγει άνθρωπος πεινασμένος, άνθρωπος όστις θα ψαύει την κοιλίαν του ως έγχορδον όργανον, άνθρωπος όστις δεν θα έχει την δύναμιν να ίσταται και να βαδίζει, πώς απαιτείς τοιούτος άνθρωπος να υπάγει να ψηφοφορήσει εις την κάλπην σου και να σου δώσει μάλιστα λευκήν ψήφον; Φυσικόν είναι, αφού θα λάβει τον κόπον προς χάριν σου, να του δώσεις τουλάχιστον να φάγει δι’ εκείνην την ημέραν.

Εάν δεν του δώσεις χρήματα, θα του προσφέρεις γεύμα. Και τούτο δωροδοκία δεν είναι; Ή θα του στείλεις κατ’ οίκον βακαλιάρον και σαρδέλλες και οίνον. Δωροδοκία και τούτο. Εάν δεν σπεύσεις εγκαίρως συ, θα σε προλάβει ο αντίπαλός σου, όστις θα φορεί τον κόθορνον της φιλανθρωπίας αμφιδεξιώτερον.

Ιδού πόθεν εγεννήθη η δωροδοκία. Πώς θέλεις να ενδιαφέρεται ο αγρότης, ο βοσκός, ο πορθμεύς, ο ναύτης, ο εργάτης, ο αχθοφόρος, πώς θέλεις να ενδιαφέρωνται διά τον Καψιμαΐδην και τον Γεροντιάδην αν θα γίνωσι βουλευταί ή όχι; Εκείνοι είναι χορτάτοι και τρέφουσιν όνειρα, φιλοδοξίας, ούτοι πεινώσι και θέλουν να φάγωσι. Δεν έχουσιν οι πτωχοί μεγάλας αξιώσεις. Δεν περιμένουν διορισμούς και παχέα ρουσφέτια από την Κυβέρνησιν. Αλλ’ αφού θητεύουσιν επιπόνως και δεν επαρκούν να τραφώσιν εκ του ιδρώτος των, αφού οι λεγόμενοι αντιπρόσωποί των δεν παύουν να ψηφίζωσιν ελαφρά τη καρδία φόρους και φόρους και πάλιν φόρους, ας τους θρέψωσιν επί μίαν ημέραν εκ του βαλαντίου των.

Ανέκαθεν τα αξιώματα ήσαν αγοραστά. Και αφού η επάρατος πλουτοκρατία είναι άφευκτον κακόν, κατά ποίον άλλον τρόπον θ’ αποκτώνται τ’ αξιώματα; Πράγμα το οποίον έχασε προ πολλού πάσαν ηθικήν αξίαν, μόνον διά χρημάτων είναι κτητόν. Και ούτως επόμενον ήτο να καταντήσουν τα πράγματα. «Ουδέν κακόν άμικτον καλού». Ευτύχημα μάλιστα νομίζω ότι δεν ανεφάνη επιφανής τις πολιτευτής εις τα μέρη ταύτα.

- Πώς είπες; ηρώτησεν απορήσας ο ξένος.

- Λέγω ότι λογίζομαι ως ευτύχημα το ότι δεν ανεφάνη τις εκ των λεγομένων επιφανών πολιτευτών εις τας νήσους ταύτας. Ενθυμούμαι τι συνέβη προ πολλών ετών, όταν είχε γίνει τις υπουργός, βουλευτής γείτονος επαρχίας. Οι κουρείς έκλεισαν τα κουρεία των, οι καφεπώλαι τα καφενεία των, οι υποδηματοποιοί επώλησαν τα καλαπόδια των. Δεν υπήρξε βοσκός, όστις να μη διωρίσθη τελωνοφύλαξ, ούτε αγρότης, όστις να μη προχειρισθεί εις υγειονομοσταθμάρχην. Τότε είδομεν πρώτην φοράν κι εδώ εις την νήσον λιμενάρχην φουστανελλάν. Ο εκ της γείτονος επαρχίας υπουργός μας τον είχε στείλει ως δείγμα περίεργον υπαλλήλου. Ο Θεός μάς ελυπήθη και δεν παρεχώρησε να γεννηθεί επιφανής τις εδώ, εσκλήρυνε δε την καρδίαν μας και δεν εδέχθημεν εισβολήν ξένου υποψηφίου. Ιλιγγιώ να φαντασθώ τι θα εγίνετο. Όλοι οι πορθμείς θα εγκατέλειπον τας λέμβους των, οι κυβερνήται θα έρρπτον έξω τα πλοία των, οι ναυπηγοί θα επετούσαν τα εργαλεία των και θα εζήτουν δημοσίας θέσεις. Διότι μη νομίσεις ότι η θεσιθηρία γεννάται μόνη της. Τα δύο κακά αλληλεπιδρώσιν. Η ακαθαρσία παράγει φθείρα και ο φθειρ παράγει την ακαθαρσίαν. Το τέρας το καλούμενον επιφανής τρέφει την φυγοπονίαν, την θεσιθηρίαν, τον τραμπουκισμόν, τον κουτσαβακισμόν, την εις τους νόμους απείθειαν. Πλάττει αυλήν εξ αχρήστων ανθρώπων, στοιχείων φθοροποιών, τα οποία τον περιστοιχίζουσι, παρασίτων, τα οποία αποζώσιν εξ αυτού, παχυνόμενα επιβλαβώς, σηπόμενα, ζωύφια βλαβερά, ύδατα λιμνάζοντα, παράγοντα αναθυμιάσεις νοσηράς, πληθύνοντα την ακαθαρσίαν. Ευτυχώς δεν υπήρξεν ενταύθα έδαφος κατάλληλον, διά να γεννηθεί το θρέμμα το καλούμενον επιφανής και ούτως απηλλάγημεν της τοιαύτης αθλιότητος μέχρι της ώρας. Η δωροδοκία δε την οποίαν βλέπεις τόσον γενικευμένην ως εκλογικόν όπλον, είναι κατ’ εμέ το μικρότερον κακόν. Όστις όμως δυσφορεί επί ταύτη ας μη μετέχει του εκλογικού αγώνος, μήτε ως εκλογεύς μήτε ως εκλέξιμος. «Κυάμων απέχεσθε…»