ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΑΝΕΙΟ ΣΤΟ ΔΑΝΕΙΟ ΤΟΥ ΔΝΤ. - Η ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ ΕΝΟΣ ΠΡΟΤΕΚΤΟΡΑΤΟΥ

Αφιερωμένο στην μνήμη
του Νίκου Βεργίδη (Θανάση Κατσαρού)


Συνεχίζω την κριτική στην αντίληψη που έχουμε για την ιστορία με την σειρά αναρτήσεων, στην οποία εισάγει η παρούσα.
Η ιδρυτική πέτρα του Ελλαδικού προτεκτοράτου μπήκε με το πρώτο δάνειο του 1823, που αποτέλεσε ταυτόχρονα και την ταφόπετρα της επανάστασης.
Προφανώς το πρόσφατο δάνειο του ΔΝΤ. αποτελεί την ταφόπετρα αυτού του προτεκτοράτου, καθ' ότι οι διαχρονικοί δυνάστες της νέας - αλλά ταυτόχρονα και πολύ παλιάς - τάξης φαίνεται να κρίνουν, ότι αυτό ολοκλήρωσε τον κύκλο του, σύμφωνα με τις επιδιώξεις τους. Έχοντας υποσκάψει σε όλα τα επίπεδα την συνοχή αυτού του προτεκτοράτου τα τελευταία χρόνια, προωθούν πλέον ανοικτά και την κατάλυση της εδαφικής κυριαρχίας του.
Με ένα στημένα προδοτικό δάνειο το έστησαν, με ένα άλλο στημένα προδοτικό σημαίνουν την κατάλυσή του.
Αφού αντιστρέφουν λοιπόν τον σκοπό της τελευταίας δανειοδότησης ως προς την πρώτη, αφήνουν πλέον μια δυνατότητα ανοικτή, που βαραίνει στους ώμους μας. Το πρώτο δάνειο στάθηκε ταφόπετρα της επανάστασης του 1821. Ας μετατρέψουμε έτσι λοιπόν στην συνέχεια το πρόσφατο δάνειο σε ιδρυτική πέτρα μιας νέας επανάστασης, η οποία θα κληθεί να συνεχίσει στην οδό της δικαίωσης του κινήματος του Ελληνικού λαού, εκεί που σταμάτησε η προηγούμενη.

Η ΑΝΑΓΚΗ ΜΙΑΣ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗΣ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΑΝΕΙΟ

Επιχειρώντας μια αναφορά στο πρώτο δάνειο που σύναψε το Ελλαδικό κράτος το 1823, παρακάμπτω σε πρώτη φάση κάποιο ερώτημα διευκρίνησης, που τέθηκε σε σχόλιο προηγούμενης ανάρτησης, σχετικά με υπαινιγμούς που διατύπωσα σχετικά με τον ρόλο της Ρωσίας στην επανάσταση του 1821 - και κατ’ επέκταση γενικότερα στην συμβάντα της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας. Θεωρώ ότι μια αξιολόγηση των επιλογών της Ρωσίας δεν μπορεί να γίνει χωρίς αναφορά σε ευρύτερα δεδομένα και αυτή θα ακολουθήσει πολύ σύντομα.

Πιστεύω, ότι η ενασχόληση με τον καταστροφικό ρόλο του πρώτου δανείου αρμόζει να προταχθεί για λόγους επικαιρότητος. Η πρόσφατη προσφυγή της κυβέρνησης στο ΔΝΤ. στάθηκε αφορμή να γίνουν κάποιες δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο σχετικά με τα λεγόμενα δάνεια της ανεξαρτησίας. Αυτές επικεντρώθηκαν βασικά στους ληστρικούς όρους δανειοδότησης, χωρίς να επεκταθούν στον μηχανισμό πλήρους ελέγχου του κρατιδίου και την απροκάλυπτη διαδικασία εξόντωσης των λαϊκών επαναστατικών δυνάμεων, που προωθήθηκαν με τα πρώτα δάνεια. Διότι ούτε ένα τάλιρο από αυτά των δανείων δεν δόθηκε για τον αγώνα εναντίον των Οθωμανών.

Το δάνειο αυτό αποκαλύπτει τον καλοστημένο μηχανισμό καλυμμένης υποδούλωσης από την Αγγλία, μέσω εγχώριων λακέδων, των εδαφών που επρόκειτο να αποσπαστούν από την Οθωμανική αυτοκρατορία, βάσει σχεδίου, που εκπονήθηκε προεπαναστατικά . Επίσης αποκαλύπτει τον σκοτεινό ρόλο κάποιων υποτιθέμενων φιλελλήνων, που έχουν έντεχνα επιβληθεί ως είδωλα στην κοινή συνείδηση από τον καιρό εκείνο, ενώ αυτοί δεν ήταν παρά πράκτορες του Αγγλικού κατεστημένου, όπως ο Λόρδος Βύρων.

Η στρεβλή αντίληψη που έχουμε για την ιστορία μας εν πολλοίς, δεν μας επιτρέπει να κατανοήσουμε τους μηχανισμούς υποδούλωσης και δορυφοροποίησης του Ελλαδικού προτεκτοράτου. Εάν αυτή η ανεπάρκεια είχε ανατραπεί έγκαιρα, ίσως είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε διαφορετικά κάποιες πολύ σημαντικές από τις εξελίξεις που επήλθαν και να δομήσουμε αντίστοιχα τις επιλογές μας ως λαός. Δεν αποσκοπώ να αμφισβητήσω, ότι κατά καιρούς γράφτηκαν κάποιες πολύ σημαντικές μονογραφίες για δρώμενα της τότε εποχής, που φωτίζουν πολύ επιτυχώς κάποια συμβάντα, όπως τα βιβλία του Δημήτρη Φωτιάδη, τα οποία συχνά αποτέλεσαν το προσκέφαλο ανθρώπων που αγωνίστηκαν για την Ελλάδα. Αυτό που λείπει όμως, είναι μια συνθετική πραγματεία για όσα συνέβησαν τότε, που θα μας εξόπλιζε με ένα ξεκαθάρισμα λογαριασμών σε θεωρητικό επίπεδο με την ιστορία εκείνης της περιόδου, που όπως αποδεικνύεται εκ των πραγμάτων, έστω κι αν αφορά κάποιο μακρινό παρελθόν, οι συνέπειές της παραμένουν με αποφασιστικό τρόπο επίκαιρες. Έτσι ώστε, διαθέτοντας την απαραίτητη αυτογνωσία, να είμαστε σε θέση να πάρουμε τις όποιες αποφάσεις μας συνειδητά, αναλαμβάνοντας και συνέπειες, τις οποίες θα έπρεπε να μπορούμε βασικά επισκοπούμε.

ΕΝΑ ΔΑΝΕΙΟ ΠΟΥ ΗΤΑΝ ΜΟΝΟ ΛΗΣΤΡΙΚΟ;

Ας γίνει κατ’ αρχάς – για λόγους πληρότητος – μια αναφορά στους ληστρικούς όρους του πρώτου δανείου, εφόσον αυτοί αυτοί είναι κατά βάση γνωστοί, μετά την επίκαιρη προβολή τους:

Στις 2 Ιουνίου 1823 η κυβέρνηση που είχε στηθεί (δεν γράφω συνειδητά συσταθεί και δεν είναι της παρούσης στιγμής δυνατή μια αποτίμηση του ρόλου της) εξουσιοδότησε τους Ιωάννη Ορλάνδο, Ανδρέα Ζαΐμη και Ανδρέα Λουριώτη να μεταβούν στο Λονδίνο και να συνάψουν δάνειο 4.000.000 ισπανικών ταλίρων. Η επιτροπή καθυστέρησε να αναχωρήσει, λόγω έλλειψης χρημάτων για τα έξοδα του ταξιδιού, τα οποία κάλυψε με δάνειο ο Λόρδος Βύρων (Ας μου επιτραπεί εδώ η υπογράμμιση, ότι επρόκειτο για τέτοιου είδους έλλειψη ρευστότητος, που δεν υπήρχαν ούτε τα εισιτήρια, οπότε, όσο αφορά τους δανειολήπτες πρόκειται στην κυριολεξία για μπατίρια ολκής). Το δάνειο που παίρνεται υπογράφεται για 800.000 λίρες με όρους που φαίνονται εξωτερικά λογικοί: Τόκος 5%, προμήθεια 3%, ασφάλιστρα 1,5% και περίοδο αποπληρωμής 36 χρόνια. Αν δούμε όμως την πράξη, τα πράγματα είναι ριζικά διαφορετικά: Το παρεχόμενο ποσό είναι τελικά 472.000 αφού αυτό είχε καθορισθεί στο 59% του ονομαστικού.. Από αυτά έφθασαν στην «επαναστατική διοίκηση» μόλις 298.000 λίρες (μετά από φοβερές καθυστερήσεις). 80.000 παρακρατήθηκαν ως προκαταβολή τόκων δυο ετών και 16.000 για τοκοχρεολύσια, πριν καν αυτά προκύψουν.

Σύμφωνα με την δανειακή σύμβαση, το ποσό θα αποστέλλονταν στις τράπεζες Λογοθέτη και Βαρφ, που έδρευαν στην αγγλοκρατούμενη Ζάκυνθο και θα παραδιδόταν τμηματικά στην Ελληνική κυβέρνηση, ύστερα από έγκριση της επιτροπής, που την επιτελούσαν ο Λόρδος Βύρων, ο συνταγματάρχης Στάνχοπ και ο Λάζαρος Κουντουριώτης.

Οι ελπίδες που στηρίχθηκαν επάνω στο ληστρικό δάνειο, ως δήθεν αναγνώριση του «Ελληνικού Κράτους», θα διαψευστούν οικτρά, καθώς αυτό θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για να κερδίσει η παράταξη του λακέ των Άγγλων Κουντουριώτη την εμφύλια σύγκρουση. Οι διαπραγματευτές του δανείου (ο Ορλάνδος ήταν γαμβρός του Κουντουριώτη) κατασπατάλησαν μεγάλα ποσά του δανείου ζώντας πολυτελώς στο Λονδίνο, ενώ οι αγωνιστές στην Ελλάδα πολεμούσαν συχνά στερούμενοι και στοιχειώδη πυρομαχικά, γεγονός που δείχνει την ανθρώπινη υποποιότητα αυτών, που βρίσκονταν πίσω από την δανειοδότηση.

ΩΣ ΕΓΓΥΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΠΛΗΡΩΜΗ ΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΤΕΘΗΚΑΝ ΑΠΟ «ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ» ΠΛΕΥΡΑΣ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΣΟΔΑ.

Πριν αναφερθώ στο πως έγινε η καταβολή των χρημάτων και πως αυτά χρησιμοποιήθηκαν, θέλω να θέσω ένα ερώτημα-κλειδί σχετικά, που δεν έχει τεθεί μέχρι σήμερα:

Στην ουσία κάποιοι δανείζουν ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσό (πέραν των όρων δανεισμού) σε κάποιους ουσιαστικά μπατίρηδες, οι οποίοι βάζουν ως υποθήκη κάτι που τελικά δεν τους ανήκει. Δεδομένου ότι Η ΧΩΡΑ ΚΑΘΕ ΑΛΛΟ ΠΑΡΑ ΕΧΕΙ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΘΕΙ ΑΚΟΜΗ, η μελλοντική ιδιοκτησία της γης και οι μελλοντικές εισπράξεις μιας ακόμη αξεκαθάριστης από πλευράς κυριαρχίας κρατικής οντότητος, αποτελούν στην ουσία τελείως υποθετικού χαρακτήρα εγγυήσεις. Οι δυνάμεις που συμμετέχουν με τον ένα ή άλλο τρόπο στις πολεμικές διαδικασίες εναντίον των Οθωμανών είναι βαθύτατα διασπασμένες, σε βαθμό πλήρους αμοιβαίας αμφισβήτησης. Από την μια μεριά οι οπλαρχηγοί, με κέντρο αναφοράς τον Κολοκοτρώνη, τον Δημήτριο Υψηλάντη, τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τον Πάνο Τζαβέλα, από την άλλη το χτικιό κάποιων ξεπεσμένων Φαναριωτών, που υποδύονται τους πολιτικάντηδες, οι κοτσαμπάσηδες, οι εφοπλιστές των νησιών και ο ανώτερος κλήρος. Η εκστρατεία του Δράμαλη μπορεί να έχει αποτύχει, οι Τούρκοι όμως βρίσκονται πολύ μακράν να από μια ολική ήττα. Τουναντίον διαθέτουν σαφέστατη υπεροπλία σε ξηρά και θάλασσα, διαθέτουν σημαντικά οχυρά στον Μοριά, όπως η Πάτρα και ετοιμάζουν την εκστρατεία του Ιμπραήμ.

Για κάθε λογικό δανειοδότη η τοποθέτηση μεγάλου ποσού χρημάτων στους εξεγερμένους της Ελλάδας αντιβαίνει σε κάθε τραπεζική λογική. Το ρίσκο είναι τεράστιο, οι δε υποθήκες υπάγονται στο έλεος ακαθόριστων πιθανοτήτων. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο δυο είναι οι περιπτώσεις που μπορούν να ισχύουν από πλευράς δανειοδοτικής δεοντολογίας:

Περίπτωση 1^η.

Οι πιστωτές είναι φανατικοί φιλέλληνες και αρέσκονται σε μια ιδιαίτερη αμφίβολη διακινδύνευση μιας επένδυσης, με αποκλειστικό στόχο να βοηθήσουν ένα χειμαζόμενο λαό. Ειλικρινά μια ανάλογη περίπτωση δεν γνωρίζω στα πλαίσια των ιστορικών δεδομένων. Το κύριο όμως που αντιφάσκει στην περίπτωση ενός τέτοιου τραπεζικού αλτρουισμού, είναι οι ληστρικοί όροι του δανείου.

Περίπτωση 2^η.

Οι τραπεζίτες παίρνουν πραγματικές και όχι υποθετικές εγγυήσεις από κάποιον, ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΟΥΤΕ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ ΠΟΥΘΕΝΑ. Τα ερωτήματα που δημιουργούνται αυτομάτως είναι:

• Ποιος είναι ο πραγματικός και μη ορατός εγγυητής του δανείου;

• Ποιο είναι το σχέδιό του;

Και ένα τρίτο πολύ λογικό ερώτημα:

Με ποιο τρόπο ελπίζει ο συνασπισμός των "κυβερνητικών" που ανέφερα προηγουμένως να κατισχύσει της Οθωμανικής λαίλαπας, από την στιγμή που κλιμακώνει την στρατιωτική εξόντωση των οπλαρχηγών και του στρατού των αγωνιστών που τους ακολουθεί;

Νομίζω ότι η μόνη δυνατή απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα προκύπτει αυτομάτως:

Οι Άγγλοι υπόσχονται στους εντολοδότες τους, ότι εάν αυτοί εξοντώσουν τις πραγματικές επαναστατικές δυνάμεις (καθότι δεν κρίνουν σκόπιμο να βάψουν οι ίδιοι τα χέρια τους με Ελληνικό αίμα, υποδυόμενοι μάλιστα και τους «φιλέλληνες», έχοντας προωθήσει μέσα στα πλαίσια του αγώνα τους υποτακτικούς τους με «φιλελληνική» προβιά) αυτοί θα φροντίσουν με παρέμβαση έξωθεν δυνάμεων, να εκδιωχθούν οι Οθωμανοί από την χώρα, βάζοντας τοποτηρητές-προκουράτορες αυτούς τους λακέδες.

Άρα υπήρχε συγκεκριμένο σχέδιο τότε, το οποίο προωθείτο κανονικά από την Αγγλία, για απόσπαση των συγκεκριμένων εδαφών, όπου είχε αναπτυχθεί ο απελευθερωτικός αγώνας, από την Οθωμανική εξουσία. Η επαναστατική διαδικασία έπρεπε να ανακοπεί από μια απελευθέρωση αυτών των εδαφών ιδίοις δυνάμοις και έπρεπε να προσκομίσει μόνο την απαραίτητη νομιμοποίηση μιας έξωθεν επέμβασης.

Νομίζω ότι οι μετέπειτα εξελίξεις τεκμηριώνουν επακριβώς αυτήν την υπόθεση.

Άρα, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για απελευθέρωση, αλλά για αλλαγή του τρόπου υποδούλωσης, από μια απροκάλυπτη μορφή χώρας υπό κατοχήν, σε μια μορφή μιας χώρας υπό καλυμμένη ξένη κηδεμονία. Η "Γηραιά Αλβιών" αποδείχθηκε και στην συνέχεια ιδιαίτερα προικισμένη σε παρασκηνιακές ρυθμίσεις, με στόχο την έμμεση υποδούλωση του Ελλαδικού κρατιδίου και την συρρίκνωση του Ελληνισμού. Οι δυο κορυφαίες ενέργειες στην μόνιμα επιβεβλημένη πορεία υπήρξαν η Μικρασιατική Καταστροφή και η εξόντωση της Εθνικής Αντιστάσεως το 1945.

Ενώ οι πολιτικοί εκπρόσωποι της ξενοδουλείας του Ελλαδικού προτεκτοράτου σε όλη την πορεία μετά την ίδρυση του επαίρονται για τον Κολοκοτρώνη, τον Καραϊσκάκη, τον Ανδρούτσο, τον Πλαπούτα, τον Παπαφλέσσα, τελικά αυτοί είναι παιδιά των Μαυροκορδάτου, Κουντουριώτη, Γκούρα και λοιπών, που εξόντωσαν τους αγωνιστές.

ΚΑΤΑ ΣΥΝΕΠΕΙΑ Η ΚΥΡΙΑ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ Η ΛΗΣΤΡΙΚΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΑΛΛΑ Ο ΠΡΟΔΟΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΕΘΝΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ.

Ας ακολουθήσει όμως και μια σύντομη αναφορά στους τρόπους της "θεάρεστης" δαπάνης του:

ΠΩΣ ΔΑΠΑΝΗΘΗΚΑΝ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ

(Τα στοιχεία που παραθέτω προέρχονται κυρίως από την «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» του Σπυρίδωνος Τρικούπη. Ο Σπυρίδων Τρικούπης υπήρξε σύγχρονος της επανάστασης. Έζησε πολλά από τα γεγονότα που παραθέτει από πρώτο χέρι. Κατά συνέπεια το έργο αυτό συγκαταλέγεται μεταξύ των βασικών πηγών εκείνης της εποχής. Είναι σκόπιμο στην έρευνα να προστρέχουμε πάντοτε κύρια στις πηγές, ώστε οι πληροφορίες μας να στηρίζονται σε μια πρωτογενή διάθλαση των γεγονότων. Όσο αφορά τον Τρικούπη, κάθε άλλο παρά προκατάληψη σε βάρος του Μαυροκορδάτου μπορεί να του καταλογιστεί, δεδομένου ότι αυτός υπήρξε γαμβρός του δευτέρου).

Ενώ τα χρήματα της πρώτης δόσης από 40.000 λίρες είχαν φθάσει στην Ζάκυνθο στις 12 Απριλίου και ενώ αυτό είχε χορηγηθεί υποτίθεται για την χρηματοδότηση του απελευθερωτικού αγώνα, σε φάση που οι εξεγερμένοι εστερούντο σχεδόν των πάντων, πήγαν οι Εμμανουήλ Ξένος και Νικόλας Καλλέργης, ως εξουσιοδοτημένοι από τον Λάζαρο Κουντουριώτη για να το εισπράξουν. «Ο Στάνχοπ όμως αρνήθηκε να το παραδώσει επειδή δήθεν δεν ζούσε πλέον ο Μπάιρον (στον ρόλο του θα ακολουθήσει μελλοντικά εκτενής αναφορά), του οποίου η συναίνεση ήταν αναγκαία. Μετά από λίγες ημέρες έφτασε στη Ζάκυνθο και η δεύτερη ισόποση δόση, αλλά και αυτή έμεινε αχρησιμοποίητη».

Το χρήματα καταβλήθηκαν τελικά στις 20 Ιουλίου, με τρομερά αρνητικές συνέπειες για την Πελοπόννησο εκείνο το τρίμηνο, που χειμαζόταν από σφοδρές επιθέσις των Οθωμανών, ενώ αυτοί όργωναν ταυτόχρονα το Αιγαίο.

Η μεγαλύτερη τραγωδία που επήλθε όμως τότε ήταν η καταστροφή των Ψαρών, για την οποία γράφει ο Τρικούπης:

«Ενώ καταστρεφόταν τα Ψαρά, οι ναυτικές δυνάμεις της Υδρας και των Σπετσών έμεναν άπρακτες από έλλειψη εφοδίων. Όπως είπαμε είχαν φτάσει προ πολλού στη Ζάκυνθο οι δυο πρώτες δόσεις των δανείων και, αν δεν είχαν μεσολαβήσει τα εμπόδια που αναφέραμε για την αποστολή τους στην ελληνική κυβέρνηση, ίσως ο στόλος να προλάβαινε την καταστροφή τόσο της Κάσου, όσο και των Ψαρών».

Από την καταστροφή των Ψαρών και μόνο φαίνεται καθαρά ότι οι Άγγλοι δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον για την στρατιωτική επιτυχία της επανάστασης. Αντίθετα, αποσκοπούσαν σε στρατιωτική ήττα της. Αυτό που τους ενδιέφερε ήταν μόνο να μπορέσουν οι λακέδες τους να καταλάβουν τα φρούρια που είχαν υπό έλεγχο οι οπλαρχηγοί. Ούτως ώστε να επιβάλλουν το καθεστώς υποτέλειας και ελέγχου, όχι με έξωθεν στρατιωτική παρέμβαση εναντίον των εξεγερμένων, αλλά με μια παρέμβαση, η οποία θα γινόταν τύποις υπέρ της επανάστασης.

Η ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΜΕ ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ

Ενώ, όπως προαναφέρθηκε, με τα χρήματα του πρώτου δανείου θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν κάποιες στοιχειώδεις ανάγκες των πολεμικών σωμάτων για την διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων εναντίον των Οθωμανών, ώστε να καταστεί δυνατή η περαιτέρω ανάπτυξη του αγώνα, σώζοντας χιλιάδες ζωές υπόδουλων Ελλήνων από τα αντίποινα των Οθωμανών, αυτό δαπανήθηκε για τους αντίθετα ακριβώς λόγους, αφήνοντας τους τούρκους να σφάζουν, να καταστρέφουν και να ρημάζουν: Το κτύπημα των οπλαρχηγών και των λαϊκών δυνάμεων που επάνδρωναν τα λαϊκά επαναστατικά σώματα, που είχαν ψυχή της αντίστασης τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, στα πλαίσια ενός αιματηρού εμφυλίου πολέμου. Με το ξένο χρυσάφι οι μισθοφόροι των λακέδων της δήθεν "κυβέρνησης", που με τερτίπια και πραξικοπήματα είχε επιβληθεί, κατάφεραν να εξουδετερώσουν τις λαϊκές δυνάμεις, οι οποίες είχαν δαπανήσει τα πολεμοφόδια και τις προμήθειες τους στον αγώνα εναντίον των Τούρκων, εξορίζοντάς τους σε μοναστήρι της Ύδρας και σκοτώνοντας τον γιο του Γέρου, Πάνο Κολοκοτρώνη, που στάθηκε πάντοτε στην πρώτη γραμμή.

Γράφει ο Σπυρίδων Τρικούπης σχετικά:

" Η κυβέρνηση, μολονότι νίκησε (στον πρώτο εμφύλιο) φοβόταν ότι θα κινδύνευε, αν βαδιζόταν μόνο στις δυνάμεις που είχε στην Πελοπόννησο. Ο δεύτερος εμφύλιος πόλεμος δεν έμοιαζε με τον πρώτο, στον οποίο Πελοποννήσιοι πολεμούσαν εναντίον Πελοποννησίων. ΑΥΤΗ ΤΗ ΦΟΡΑ Η ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ ΗΤΑΝ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ ΜΙΑΣ ΠΑΡΑΤΑΞΗΣ (έχοντας διαπιστώσει στην πράξη τι είδους λακέδες ήταν οι λεγόμενοι "κυβερνητικοί) και η κυβέρνηση δεν μπορούσε να επιβληθεί στους αντιπάλους της παρά μόνο με στρατό από άλλη περιοχή. Μπορούσε άλλωστε, με τα χρήματα του δανείου, να προσλάβει όσους Στερεοελλαδίτες ήθελε, ενώ οι αντίπαλοί της, ΠΟΥ ΔΕΝ ΔΙΕΘΕΤΑΝ ΤΙΠΟΤΑ, ΘΑ ΕΧΑΝΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΩΣ ΤΟΤΕ. ΕΙΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ ΑΞΙΟΝ ΑΠΟΡΙΑΣ ΠΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΟΠΩΣ ΟΙ ΔΥΟ ΑΝΔΡΕΗΔΕΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΑΡΧΙΣΑΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΜΕΣΑ ΣΕ ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΙΣ. Γι αυτούς τους λόγους η κυβέρνηση, παρά την επιφανειακή υπεροχή της, σκέφτηκε να φέρει στην Πελοπόννησο στρατεύματα με μισθό από άλλες περιοχές και κάλεσε εκείνα που βρίσκονταν στην ανατολική Ελλάδα. Υπάκουσαν όλοι στις εντολές της και στις 22 Νοεμβρίου ο Γκούρας και ο Καρατάσος πέρασαν τον Ισθμό με 2.000 άνδρες. Από τότε άρχισαν οι μεγάλες συμφορές των ανταρτών της Πελοποννήσου"...

..."Ο δεύτερος εμφύλιος ήταν φοβερός και προκάλεσε πολλές καταστροφές, επειδή η εξουσία δεν ήταν εφήμερη όπως άλλοτε, αλλά είχε σκοπό την καταστροφή και ΤΗΝ ΕΞΟΝΤΩΣΗ των ισχυρών της Πελοποννήσου. Έφτασε μάλιστα σε τόσο ακραίες καταστάσεις ώστε η εισβολή στην Πελοπόννησο ΤΩΝ ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΣΘΜΟ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ, που άρχισαν τις αρπαγές και τις βιαιότητες (όπως ομολογεί ο Τρικούπης για πλιάτσικο των Ελλήνων είχαν βγει οι μισθοφόροι κακούργοι των Μαυροκορδάτου - Κουντουριώτη) έφεραν στη μνήμη των ντόπιων ΤΑ ΔΕΙΝΑ ΠΟΥ ΕΙΧΑΝ ΥΠΟΣΤΕΙ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΩΝ".

Αυτοί είναι που μας ποδηγετούν διαχρονικά, αγαπητοί φίλες και φίλοι: Οι ξένοι δυνάστες και οι ντόπιοι λακέδες τους.