15 Ιουλίου, 2021

Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ - ΤΟ TRAILER ΚΑΙ ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ

 


TO TRAILER

Με στόχο να ενισχύσω την κινηματογραφική εντύπωση τού σεναρίου, έφτιαξα ένα μικρό τρέιλερ, γράφοντας και μια μουσική υπόκρουση για το θέμα. Το μουσικό πλαίσιο προγραμμάτισα με το πρόγραμμα "Band in a box". Σε αυτό πρόσθεσα μια μελωδική γραμμή, που ηχογράφησα με ηλεκτρική κιθάρα.

Στην συνέχεια θα ακολουθήσει μια αναφορά σε αυτό που θεωρώ επιμύθιο τού σεναρίου.

 


 

ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ

     Ένα έργο, ανεξάρτητα σε ποιον τομέα έκφρασης αυτό συγκαταλέγεται, μεταφέρει με επαρκή ευκρίνεια το επιδιωκόμενο μήνυμα σε αυτούς, που θεωρεί εν δυνάμει παραλήπτες, δεν έχει ανάγκη από επεξηγηματικά δεκανίκια ως επιπρόσθετες επεξηγήσεις όσων θέτει σε κίνηση.. Αιτία για την επιλογή τού κεντρικού άξονα τής αφήγησης τού “Διαδόχου” ήταν η διαπίστωση, ότι η συνολική αναπαραγωγή τού γίγνεσθαι, όχι μόνον στον Ελλαδικό χώρο, έχει μετατοπιστεί μονόπατα στο οργανωμένο έγκλημα. Σε μια πρόσφατη συζήτηση αναφέρθηκε, ότι με αυτά που έχουν προηγηθεί, δεν έχει νόημα να αναφερόμαστε πια σε “χώρα”, αλλά σε “χώρο”. Στο βαθμό, που μια χώρα αποτελεί την κύρια περιοχή, στην οποία εκδηλώνεται η οργάνωση και ανάπτυξη της ζωής ενός έθνους, που διέπεται από μια κάποια συνοχή, αυτή η διαπίστωση έχει κάποιο νόημα. Σε συνέντευξη που έδωσε μέσα από την φυλακή ο πρόσφατα συλληφθής Χρήστος Παππάς, ισχυρίστηκε, ότι απευθύνεται σε αυτούς που διέπονται από “το ομόγλωσσον, το ομότροπον και το ομόθυμον”. Αυτός ο εντοπισμός με έβαλε σε σκέψεις, κατά πόσο μπορεί να ισχύει για το σύνολο, που ονομάστηκε κατά την διάρκεια τής ιστορίας Ελληνικό έθνος. Κάποιες μεγάλες ιστορικές μορφές διαπίστωσαν, ότι “το μεγαλύτερο ελάττωμα τής φυλής είναι διχόνοια". Αυτή βεβαίως δεν μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση το “ομόγλωσσον”. Όσον αφορά όμως τα δυο άλλα, εγείρεται το ερώτημα, πως μπορεί η διχόνοια να συνδυάζεται με αυτά, στον βαθμό, που ο συλλογικός βίος των ομιλούντων την Ελληνική σφραγίστηκε καθ΄ όλη την διάρκεια τής ιστορίας από μια πρωτοφανή σε σύγκριση με άλλα κοινωνικά μορφώματα διαχρονική εμφύλια τριβή, πού άλλοτε εκδηλωνόταν βραδυφλεγώς και άλλοτε γιγαντωνόταν ως βίαιη ρήξη. Καθώς και ο τρόπος, που αυτή η διαδικασία οδήγησε στην σημερινή κατάπτωση, που χαρακτηρίζει την Ελλάδα. Αυτή η προβληματική θα απασχολήσει προσεχώς την σελίδα, στην βάση, ότι χωρίς διάγνωση δεν μπορεί να επιτευχθεί ίαση. Πέρα από συνθήματα και παρόλες, που αποσκοπούν να επιφέρουν συναισθηματική έξαρση, φρονώ, ότι πλέον οφείλουμε να προβούμε σε μια ενδελεχή ενδοσκόπηση, χωρίς την μόνιμα καταγεγραμμένη τάση να θωπεύουμε τον εαυτό μας, όχι βεβαίως στοχεύοντας στο να αποδυναμώσουμε το φρόνημά μας, αλλά με προοπτική να το δομήσουμε εύστοχα και αποτελεσματικά. Ανέκαθεν παραστάτης κάθε ηρωισμού ήταν και εξακολουθεί να είναι ο από μηχανής θεός. Αυτός όμως ενεργοποιείται από την αδιαπραγμάτευτη αποφασιστικότητα και την προσκόλληση στην σύνεση.

       Πρόσδωσα στην αφήγηση τού “Διαδόχου” την μορφή ενός κινηματογραφικού σεναρίου, παρόλο που εκτιμώ περισσότερο τον γραπτό λόγο από τον κινηματογράφο. Ο πρώτος στηρίζεται κυρίως στην λειτουργία της αριστερής περιοχής τού εγκεφάλου, η οποία στην συνέχεια θέτει σε κίνηση και την δεξιά. Η αριστερή περιοχή λειτουργεί σειριακά, με βάση τήν διαδοχική πρόσληψης, την οποία επεξεργάζεται σε λειτουργικό σύνολο. Η διαδοχή των γραμμάτων, που συγκροτούν λέξεις, προτάσεις, παραγράφους και δομούν ένα κείμενο, που μεταδίδει στην περίπτωση της αφήγησης την εξέλιξη μιας διαδικασίας, ενεργοποιεί την δεξιά περιοχή στον σχηματισμό ροής εικόνων, που στηρίζονται στο ίδιο παραστατικό δυναμικό προβολής τού εκάστοτε αναγνώστη ή ακροατή. Το αριστερό τμήμα από την φύση του είναι εθισμένο να θέτει σε κίνηση περισσότερο λογικές διεργασίες, ενώ το δεξιό ενεργοποιεί περισσότερο το θυμικό. Φυσικά, ασχέτως τού ποια περιοχή τίθεται πρώτη σε κίνηση, στην συνέχεια ενεργοποιεί και την άλλη. Πλην όμως, η χρονική υπεροχή συνεπάγεται και μια λειτουργική πρωτοκαθεδρία στον τρόπο επεξεργασίας των προσλήψεων. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι εθισμένος να ρουφάει στην κυριολεξία εικονισμούς, που στην πλειοψηφία τους υπάγονται σε ροή κίνησης. Η προσανατολισμός των ανθρώπων στην κατανάλωση τής κινούμενης εικόνας μέσω του κινηματογράφου, τής τηλεόρασης, αλλά και στην φάση τής επικράτησης τού διαδικτύου στις βιντεοσκοπήσεις, έχει εκτοπίσει σε βαθμό περιθωριοποίησης τον γραπτό λόγο. Αυτός μετακινείται όλο και περισσότερο σε σύντομες διατυπώσεις, ώστε να καθίσταται κατά το δυνατόν καταναλώσιμος, ενώ το περιεχόμενό του χαρακτηρίζεται από την αυξανόμενη τάση, να χρωματίζεται όλο και περισσότερο συναισθηματικά. Δεν είναι υπερβολική η διαπίστωση, ότι οι κοινωνίες λειτουργούν πια με συνεχή αύξηση τού θυμικού, ενώ οι εικονισμοί, σε αντίθεση με τον γραπτό λόγο, διεισδύουν ευκολότερα στο ασυνείδητο, διεμβολίζοντας τις λειτουργίες τής λογικής. Δεν είναι διόλου τυχαία η μέση αντίληψη που επικράτησε, ότι ορθό είναι αυτό που λέει η τηλεόραση. Χωρίς να έχω πρόθεση να απαξιώσω τις μορφές έκφρασης μέσω εικονισμών, που συχνά έχουν δημιουργήσει αριστουργήματα τόσο αισθητικής, όσο και πονήματα αναλυτικού, ενημερωτικού και μορφωτικού χαρακτήρα, έκανα χρήση με την συγκεκριμένη μορφή διατύπωσης ενός σεναρίου στον “Διάδοχο” τής τρέχουσας αντίληψης περί “εύληπτου”. Με στόχο να έλξω τους επισκέπτες προς την έκφραση μέσω τού γραπτού λόγου, που θεωρώ ότι στις σημερινές συνθήκες βάλλεται από τάσεις συνεχούς συρρίκνωσης.

     Παρακολουθώντας πρόσφατα κάποιες αξιόλογες ελληνικές ταινίες στο youtube, διαπίστωσα, ότι κάποια πράγματα σχετικά με την ταινία, τα κατανόησα, αφού διάβασα τα σχόλια. Αυτός είναι ο λόγος, που με ώθησε στην αναφορά τού επιμύθιου τού “Διαδόχου”. Όπως έχω αναφέρει στο παρελθόν, η εκπόνηση τών αναρτήσεων με βοηθάει – πέραν αυτών που μπορεί ίσως να αποκομίζουν από αυτές οι επισκέπτες – να γνωρίζω καλύτερα τον εαυτό μου. Διαπίστωσα λοιπόν, ότι τα σύμβολα, οι ρόλοι των φυσιογνωμιών και της δράσης, που αυτές αναπτύσσουν στα πλαίσια τού σεναρίου, λειτουργούν σε δυο επίπεδα. Ο πρώτος απηχεί συλλογικού χαρακτήρα εμπειρίες, ενώ ο δεύτερος είναι μύχια προσωπικός. Ο ζητιάνος, καθώς και το παιδί με την αναφορά στην μητέρα στο κλείσιμο τής αφήγησης, απηχούν για παράδειγμα πέρα από τούς προφανείς συμβολισμούς, τον ίδιο ψυχισμό τού γράφοντος, που επιχειρεί να πάρει το αίμα του πίσω, για μια βίαιη περιθωριοποίηση και εκπατρισμό διάρκειας πολλών δεκαετιών στο κοτέτσι τού μάτριξ. Σε αυτά όμως δεν επιθυμώ να αναφερθώ, ούτε επίσης στα επί μέρους μηνύματα και τους συμβολισμούς, που προσπάθησα να αποδώσω με τα δρώμενα των ρόλων. Τουναντίον όμως, θεωρώ άξιο ιδιαίτερης μνείας το επιμύθιο, που αφορά την κυριαρχία τού οργανωμένου εγκλήματος σε όλες τις εκφάνσεις τής δημόσιας ζωής. Η εν λόγω διαπίστωση αποτελεί πλέον κοινό τόπο και δεν χρειάζεται κάποια ιδιαίτερη περιγραφή. Αυτό όμως που συνειδητοποίησα πρόσφατα, είναι ο τρόπος, που από την περίοδο τής δικτατορίας και μετά στην πορεία των 50 περίπου ετών που διαρκεί η λεγόμενη μεταπολίτευση, δρομολογήθηκε βήμα προς βήμα η γιγάντωση τής κατάπτωσης. Μια καλπάζουσα αναπροσαρμογή των δομών, που όσα θα καταθέσω στην συνέχεια με πείθουν, ότι η αυτή δεν αφορά την ουσία τού ισχύοντος συστήματος, το οποίο ανέκαθεν υπήρξε ανεπανόρθωτα σάπιο, αλλά τήν εξωτερική του πρόσοψη. Αυτή, που ανέκαθεν αποτέλεσε το άλοθι για την προσαρμογή τής πλειοψηφίας τής κοινωνίας και την στάση της, που εκτεινόταν μεταξύ συνοδοιπορίας και ανοχής. Στην ουσία, τώρα που το καθεστώς βγάζει την μάσκα, έφθασε η ώρα να αναγνωρίσουμε, εφόσον το τολμήσουμε, τον εαυτό μας, που μια ζωή επέμενε να βαφτίζει το χαρτόνι δέρμα. 

   Η μετατροπή τού κρατικού μορφώματος στην Ελλάδα από προτεκτοράτο των ξένων σε θέρετρο τού οργανωμένου εγκλήματος αποτελεί μια διαδικασία μετάβασης, που σφράγισε όλη την πορεία από την λεγόμενη μεταπολίτευση και εντεύθεν. Καθίσταται αμέσως κατανοητό, ότι αυτή η διαδικασία είναι άκρως εξέχουσας σημασίας και έχει έχει επηρεάσει αποφασιστικά όλες τις σταθερές τού δημόσιου βίου. Παρά το δεδομένο, ότι αυτή δομεί τον κεντρικό άξονα, περί τού οποίου αφ' ενός εστράφησαν όλα τα πεπραγμένα τών τελευταίων 50 ετών, αλλά και αφ' ετέρου αποτελεί βάση και σιδηρούν πλέγμα εγκλωβισμού για τις επερχόμενες εξελίξεις, δεν υπάρχει καμία μελέτη, που να πραγματεύεται αυτήν την διαδικασία. Αυτό το ζωτικό και ταυτοχρόνως στοιχειώδες έλλειμμα είναι χαρακτηριστικό για την καχεξία τής ελλαδικής κοινωνίας, να αναπτύσσει σε θεωρητικό επίπεδο ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ αντισώματα ενάντια στο σαράκι, που μέρα με την μέρα την καταβροχθίζει. Καταδεικνύει επίσης την ανάλογη πλήρη αδυναμία, αλλά και εμμονική παράκαμψη τής πρόκλησης από την κατά τα άλλα μη ευκαταφρόνητης και αξιόλογης υπάρχουσας πνευματικής ηγεσίας τού τόπου να καταπιαστεί με ολικής υφής δεδομένα, στα πλαίσια μιας προσπάθειας να δομηθεί μια εμπεριστατωμένη και ενδελεχής πρόταση διεξόδου, που να απευθύνεται στα υγιές στοιχείο τής κοινωνίας. Αυτή η διαπίστωση δεν συνεπάγεται, ότι η χώρα στερείται σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως πχ. ο Γιώργος Καραμπελιάς, ο Δημήτρης Καζάκης, ο Γιώργος Αδαλής, ο Χρήστος Γιανναράς, ο Γιώργος Κοντογιώργης, ο Ιωάννης Αυγουστάτος, ο Αθανάσιος Στριγάς και αρκετοί άλλοι, οι οποίοι, μπορεί μεν να έχουν προσφέρει σημαντικότατες αναλύσεις αναφορικά με επί μέρους πτυχές τού γενικότερου προβλήματος, πλην όμως, αυτό που παραμένει ορφανό και μόνιμο ζητούμενο είναι η Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΕ ΕΝΙΑΙΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ, ΠΟΥ ΝΑ ΜΗΝ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟΝ ΣΕ ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΑ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ, ΑΛΛΑ ΝΑ ΔΟΜΕΙ ΕΠΙΣΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗ ΔΙΕΞΟΔΟΥ. Κατά την εκτίμησή μου, χωρίς στέρεο θεωρητικό βάθρο δεν είναι δυνατόν να δομηθεί βήμα προς βήμα και το αντίστοιχο αποτελεσματικό οργανωτικό καταστάλαγμα. Αυτός, που θεωρώ, ότι θα ήταν σε θέση να εκπληρώσει εν δυνάμει το μεγάλο αυτό έργο, ήταν ο Νίκος Βεργίδης (Θανάσης Κατσαρός) που φρόντισαν οι σκιές να εξοντώσουν εγκαίρως, μεταθέτοντας στούς ώμους, αυτών που ἀποκλείονται μπροστά στην προσφορά του μια βαριά υποθήκη.

     Βάσει αυτής τής προβληματικής, αποφάσισα να μην ασχοληθώ με το ἐπιμύθιο ακροθιγώς, αλλά να προσδώσω σε αυτό μια στοιχειώδη έκταση, η οποία να θίγει τούς βασικούς παράγοντες τής μετάβασης στο κρατικό μόρφωμα κυριαρχίας τού οργανωμένου εγκλήματος, ως σχεδιάγραμμα μιας μελλοντικής πραγματείας. Με αυτόν τον στόχο αναδιάσταξα, επαναξιολόγησα και μελέτησα εκ νέου σε κάποιο βαθμό το σχετικό αρχείο, που συλλέγω στην πορεία 35 περίπου ετών. Θεωρώ, ότι κάποια πεπραγμένα, όπως η μετάλλαξη τού τοπίου των εντύπων στην πορεία αυτής τής διαδικασίας, στην οποία συνέβαλε αποφασιστικά και η δράση τής ξενοκίνητης, εγκληματικής και προβοκατόρικης οργάνωσης “17η Νοέμβρη”, είναι δύσκολο να καταστούν κατανοητά. Ξεκίνησα να κατανοώ κάποιες σχετικές ζυμώσεις, παραμερίζοντας λίγο την κουρτίνα, μετά από ἐνασχόληση δεκαετιών, μόλις πρόσφατα. Ενώ βρίσκομαι σε σημείο να μπορώ να ξεκινήσω αυτήν την αναφορά, η ανάγκη να προτάξω κάποια άλλα επίκαιρα ζητήματα αιχμής, με ωθούν μα μεταθέσω για λίγο χρονικά την επεξεργασία αυτού τού κειμένου. Ζητώ συγγνώμη γι αυτό από τις φίλες και τους φίλους του ιστολογίου, με την υπόσχεση, ότι κατά την διάρκεια τού ερχόμενου Αυγούστου θα προβώ σε αυτήν την δημοσίευση.


2 σχόλια:

ΚΩΣΤΑΣ-ΤΑΥΡΟΣ είπε...

Φίλε μου Διονύση,

θα αρχίσω με τα καλλιτεχνικά στοιχεία.

Με τη λέξη "μπαμπάκι" στο τέλος του 2ου μέρους ήρθε στο μυαλό μου το φοβερό θεατρικό «Στη Μοναξιά των Κάμπων με Βαμβάκι» του Μπερνάρ-Μαρί Κολτές. Με δύο πρωταγωνιστές που αποδεικνύουν ότι είναι δυσδιάκριτο το όριο του ποιος εκμεταλεύεται τον άλλο, ποιος είναι ο πραματευτής και ποιος το προϊόν και πολλά άλλα, αλλά πρωτίστως ότι όλοι μας σχεδόν κρύβουμε μέσα μας και έναν άγιο και ένα κάθαρμα.

Το διήγημα/σενάριο είχε επίσης στοιχεία μαύρης σάτυρας με πολιτική, όπως η αιμοσταγής ταινία "Φάτε τους πλούσιους" που πρωταγωνιστεί και ο Λέμυ των Motorhead.

Όμως δεν γινόταν να παραβλέψω με τίποτα.. την εκπληκτική ομοιότητα του σεναρίου (στα επιδερμικά του χαρακτηριστικά) με την σειρά ταινιών τρόμου «Saw». Και τελικά.. όχι μόνο στα επιδερμικά χαρακτηριστικά.. Αφού απονέμεται στο φινάλε Δικαιοσύνη από τον από μηχανής θεό "ζητιάνο". Την στιγμή που ο επιλαχών κτηνοδέστερος και πιο υποκοσμικός ήταν έτοιμος να στεφθεί στον θρόνο των intellectuel σεχταριστών, ως Διάδοχος, ..έρχεται ένα ανύποπτο πόδι των Αντιδυνάμεων, να τούς λιώσει όλους σαν κατσαρίδες.

"Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ" λοιπόν.. με υπότιτλο "Saw-Ιntellectuel"

Θα συνέχιζα με τα ουσιαστικά στοιχεία και το αντίκρυσμα τους στην μπανανία που κατάντησε η χώρα μας, αλλά.. προτιμώ να σε αφήσω να ολοκληρώσεις το ΕΠΙΜΥΘΙΟ, το οποίο πριν ακόμα το ξεκινήσεις.. πιστεύω πως είχα ψιλο-καταλάβει πού το πας.

Σε ευχαριστώ άλλη μια φορά για την διαδικασία στην οποία βάζεις το μυαλό μου, και κυρίως το να μην ξεχνώ ότι αυτό αντλεί και από την καρδιά για να μην χάσει το δρόμο του.

botilastopelagos είπε...

Αγαπητέ Κώστα,

σε ευχαριστώ θερμά για τούς πολύ ουσιαστικούς και στοχευμένους εντοπισμούς στο σχόλιό σου. Με τις αναφορές αυτών των πολύτιμων παρατηρήσεων, θα προσπασαθήσω να ασχοληθώ, διότι τυχαίνει να μην τις γνωρίζω, επειδή η επαφή μου με την τέχνη τού θεάτρου και του κινηματογράφου είναι περιορισμένη, έχοντας στρέψει την προσοχή μου ανέκαθεν περισσότερο προς τα βιβλία, που πραγματεύονται διάφορα θέματα. Οι ενδιαφέρουσες αυτές παρατηρήσεις αποτελούν καλό έναυσμα, για να ξεφύγω λίγο από την μονόπλευρη ενασχόληση με θέματα θεωρητικού περιεχομένου, σε φάση, που επιθυμώ να ασχοληθώ πιο συχνά με την διηγηματογραφία. Σε παρακαλώ επίσης, εάν μπρείς, να διάβαζες και το διήγημα - σενάριο με τίτλο "Οδός Εσταυρωμένου, Αριθμός Μηδέν", που δημοσίευσα στις 9 Φεβρουαρίου 2009 εδώ, για να ζητήσω την κριτική σου άποψη και γι αυτό.
Την αναφορά στο "επιμύθιο" θα συνεχίσω προσεχώς. Όμως αυτή θα είναι μια προσπάθεια να αναφερθώ σε ζητήματα πολιτικού και οικονομικού χαρακτήρα, με αναλυτική διάθεση, χωρίς άμεση μνεία ζητημάτων αισθητικής.