ΔΙΟΤΙ ΤΟ ΡΟΔΟ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΑΣΚΕΙ ΠΙΕΣΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΤΟΥ ΟΝΟΜΑΤΟΣ ΤΟΥ

"Στην μικρή μας φυλακή στρώνει για να κοιμηθεί η κυρία Μάρω.
Την αλήθεια την πικρή δεν θα την πώ για να μην τρελαθεί η κυρία Μάρω..."

Διονύσης Σαββόπουλος


1. NOMEN ES OMEN

Κατά τις παρελθούσες ημέρες εγράφησαν πλείστα όσα εγκωμιαστικά σχόλια για τον εκλιπόντα Ουμπέρτο Έκο. Σχεδόν άπαντες οι βιβλιόφιλοι και φιλοθεάμονες αισθάνθηκαν να τούς ψιθυρίζει εκ τού μακρόθεν τον στερνό ασπασμό ένας φίλος, τον οποίον μπορεί να συνάντησαν μόνον στις αράδες κάποιων βιβλίων, στα άρθρα εφημερίδων και περιοδικών, ή στις φωτιζόμενες οθόνες, αλλά που θεωρούσαν δικό τους. Αναμφιβόλως ο Έκο κέρδισε την συμπάθεια εκατομμυρίων ανθρώπων με τον τρόπο που ένας σημειολόγος ολκής είναι σε θέση να το πετύχει. Ένα έργο τέχνης είναι σε τελευταία ανάλυση μια δομημένη αλληλουχία συμβόλων με γνώμονα την αισθητική. Τα σύμβολα δεσπόζουν μιας ακαταμάχητου ισχύος, διότι δύνανται να εισέρχονται στον δέκτη, χωρίς να χρειάζεται να ανοιχθούν συνειδητά οι θύρες τού ψυχισμού του. Η υφή τών συμβόλων είναι αιθέρια. Μπορούν να διέρχονται δια μέσου τού ξύλου και τού μετάλλου τής όποιας συναισθηματικής επιφυλάξεως, ενεργοποιώντας το περιεχόμενό τους με τρόπο που φαίνεται αυθόρμητος και πηγαίος, σχεδόν άδολος, ενώ όμως πάντοτε ελλοχεύει πίσω από αυτά κάποια πρόθεσις. Μια δύναμις υπάρχει μόνον, η οποία είναι εις θέσιν να υπερκεράσει την διεισδυτικότητα τών συμβόλων: Η αγνή καρδιά, όταν αυτή δομεί συνειδητές εκλάμψεις.
Ως μαέστρος τής σημειολογίας ο Έκο εφρόντισε και επέτυχε να φέρει αυτήν την επιστήμη για πρώτη φορά κοντά στον καθημερινό άνθρωπο. Πέρα από ακαδημαϊκή φιλαρέρσκεια, ως διανοούμενος και όχι διανοουμενίζων, οργάνωσε με αριστοτεχνικό τρόπο την άμεσα δική του προσωπική σημειολογική διάταξη, ως γέφυρα προσβάσεως στους αποδέκτες του. Στα μέσα τής δεκαετίας τού '80 επιχειρεί με τρόπο ανεπαίσθητο αλλά καλυτικό μια ρωγμή στο φράγμα τού αυτονόητου εκδίδοντας την "Σημειολογία στην καθημερινή Ζωή". Η σημειολογία τού τίτλου αυτού τού έργου σηματοδοτεί χωρίς παρεκτροπές το εύρος και το βάθος τού εγχειρήματος. Ο Έκο γνωρίζει και δεν διστάζει να να πατάει επάνω σε αχνάρια άλλων μεγάλων μαστόρων τής πνευματικής δημιουργίας δικαιωματικά και απροκάλυπτα. Εξ ορισμού η ίδια η τεχνική του κατωχειρώνει αδιαπραγμάτευτα την επίγνωση, ότι όποτε εκδηλώνεται μια συνειδητή τομή στα πεπραγμένα τού πνεύματος, αυτή αποκτά έξοχη σημειολογική διάσταση. Στις αρχές τού περασμένου αιώνος ο Ζίγκμουντ Φρόιντ εξέδωσε την "Ψυχοπαθολογία στην καθημερινή Ζωή" διακηρύσσοντας ουσιαστικά, ότι η ψυχοπαθολογία ορίζει με ένταση την καθημερινή ζωή τού μέσου ανθρώπου. Η αναλυτική θύελλα που δρομολόγησε ο Φρόιντ τότε, έτριξε τα θεμέλια τών πουριτανικών αντιλήψεων τής αστικής ηθικής. Η Εγελειανή αντίληψη τού "Ότι υπάρχει, υπάρχει διότι αυτό είναι καλό", η οποία είχε κυριαρχίσει επί διάστημα αιώνων, δέχθηκε τότε μια άνευ προηγουμένου κριτική. Στον πρόλογο αυτού τού βιβλίου, που δόθηκε στην δημοσιότητα το 1910, έγραφε ο Φρόιντ: "Διαπιστώνω να κυριαρχεί στην καθημερινή ζωή μια τεράστια επιθετικότητα. Αυτή δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στο ξέσπασμα ενός μεγάλου πολέμου". Ένα χρόνο αργότερα ξεκίνησε ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος, τρίζοντας συθέμελα τίς βεβαιότητες, οι οποίες σφράγιζαν την ευρωπαϊκή κοσμοαντίληψη. Το Νευτώνειο κοσμοείδωλο, όπως αυτό είχε διατυπωθεί από τον μαθητή του Λαπλάς, ότι δηλαδή το σύμπαν λειτουργούσε ως μια μηχανή, υποκείμενο σε πλήρη προβλεψιμότητα στα πλαίσια πρυτανείας τής λογικής, βάσει τού δόγματος, ότι εφ' όσον οι συνθήκες εκκινήσεως και οι νόμοι μεταβολής τού όποιου φαινομένου έχουν ήδη εντοπισθεί, η πορεία του είναι εκ τών προτέρων αυστηρώς προβλέψιμος, εδέχετο ήδη από τα τέλη τού πρόπερασμένου αιώνος τις πρώτες σοβαρές αμφισβητήσεις. Έξοχοι μαθηματικοί, όπως ο Πουανκαρέ, έθεσαν τότε τις βάσεις αυτού, που εξελίχθηκε στην συνέχεια ως "Θεωρία τού Χάους". Η έννοια τής καθημερινής ζωής απέκτησε μέσω αυτού τού έργου τού Φρόιντ καθολική ισχύ από σημειολογικής πλευράς. "Ναι, η ψυχοποθολογία μάς διέπει !" θα βροντοφωνάξει ο Φρόιντ, προάγων μαθητές και πνευματικούς διαδόχους, οι οποίοι θα ανέπτυσαν την  προβληματική προς πλείστες όσες κατευθύνσεις, ως την "Μαζική Ψυχολογία τού Φασισμού", τού Βίλχελμ Ράιχ. Η διαπίστωση, ότι "Όλα είναι συνέπεια μια ανεξέλεκτης στρέβλωσης τού ψυχισμού, την οποίαν επενεργούν ήθη, θεσμοί και κοινωνικοί μηχανισμοί, συνεπικουρόμενοι από ατομικές ολιγορίες", συνιστούν την σημειολογική ισχύ της καθολικότητος τού όρου "καθημερινή ζωή" ως προς την έννοια τής ψυχοπαθολογίας.
Αυτή την καθολική σημειολογική ισχύ τού συγκεκριμένου όρου, όπως αυτή έχει καταγραφεί στην σύγχρονη ιστορία, θα θέσει σε κίνηση και ο Έκο. Με την διαφορά, ότι γι' αυτόν δεν είναι όλα σχιζοφρένεια, αλλά σημειολογία.
Μέχρι τα μέσα τής δικαετίας τού '80, οπότε ανατέλει το έργο του Έκο, κυριαρχεί η αριστερόστροφη ιδεολογία στις όποιες εκφάνσεις της. Μεγάλες μορφές διανοητών, οι οποίες μεν έχουν απορρίψει τον μαρξισμό, εξακολουθούν να πορεύονται ως ένα βαθμό στα αχνάρια του, παρά τις φιλότιμες και φιλόπονες προσπάθειες να θέσουν σε κίνηση κάποια ριζική υπέρβαση τής παραδοσιακής ειμαρμένης, χωρίς όμως να επιτυγχάνουν - κατά την ταπεινή γνώμη τού γράφοντος - κάποια ολοκληρωτικά δομημένη διέξοδο. Ενώ ο μαρξισμός με την πολιτική στροφή τής Κίνας μετά τον θάνατο τού Μάο Τσε Τουνγκ και την πολιτική τής Περεστρόικα στην πρώην Σοβιετική Ένωση πνέει τα λίσθια, η ανθρώπινη διανόηση μοιάζει ανήμπορη να δημιουργήσει νέα πρότυπα, που να επενδύουν τις ελπίδες της. Το ιδεολογικό κενό θα εκμεταλλευθούν έντεχνα τα υποχθόνεια επιτελεία τών νεοταξιτών, τα οποία με την φρούδα προπαγάνδα περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τον λεγόμενο "πόλεμο των πολιτισμών" και την πλήρη κατάργηση τών ηθών, ταυτίζοντας με θολό τρόπο την ελευθεριότητα με την ελευθερία, θα οδηγήσουν τεράστιες ανθρωπομάζες στον θρησκευτικό παροξυσμό και στην σεξιστική αμοραλιστική έκκλιση. Η τραγέλαφος που συναντούσαμε στούς δρόμους τής γερμανίας να περιφέρονται κάποιες κυρίες με προέλευση την Μέση Ανατολή, φορόντας στο κεφάλι μαντήλα και ταυτοχρόνως κάτω από την μέση στριγγάκι, είναι χαρακτηριστική τού μείγματος σχιζοφρένειας, που επέβαλαν τα "ιδρύματα δημοκρατίας" και "χειραφετήσεως μειονοτήτων", τα οποία σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες, νεοναζιστικές κινήσεις και την "ισλαμική αδελφότητα" οδήγησαν στην λαίλαπα τών "έγχρωμων επαναστάσεων".
Τα μέσα τής δεκαετίας τού '80 προεικάζουν ακριβώς κάποια ιδεολογικά γεννητούρια. Οι σχολές σκέψεις και τα σπουδάγματα που έχουν προηγηθεί, έχουν αναμφισβήτητα προσφέρει στο ματσακόνισμα τής ιδεολογικής σκουριάς παρωχημένων θεωρήσεων και δογμάτων, δεν έχουν επιτύχει όμως να δώσουν τελική διέξοδο στην διαμόρφωση μιάς σύγχρονης θεωρίας για την χειραφέτηση τού ανθρώπου. Δεν έχουν επιτύχει να διαμορφώσουν ένα συνεκτικό αναλυτικό όργανο, το οποίον να διαθέτει στέρεη φιλοσοφική έδραση, να είναι εις θέσιν να ερμηνεύσει την ιστορία (και την προϊστορία) και να δύναται να δομεί οδηγό δράσεως για μελλοντικές ανατροπές.
Ο Υπαρξισμός επιχείρησε πρώτος ένα ξεκαθάρισμα με τα μαρξιστικά - λενινιστικά στερεότυπα "των σιδερένιων νόμων τού καπιταλισμού" στρέφοντας την προσοχή προς τον άνθρωπο, τήν έννοια τής προσωπικής ευθύνης που αυτός οφείλει να διέπεται, καθώς και το πρόταγμα τής ελευθερίας, ως ανθρώπινη εντελέχεια. Το ξεκαθάρισμα όμως που επιχείρησε ο Σαρτρ με τον μαρξισμό, ήταν πολύ προσεκτικό. Στην "Κριτική τής Διαλεκτικής Λογικής" αυτός αμφισβήτησε την ορθότητα τής Διαλεκτικής στα κοινωνικά φαινόμενα, αποδεχόμενος όμως την ισχή της στην επιστήμη. Στην ουσία άφησε την φιλοσοφική υπόσταση τής Διαλεκτικής ανέπαφη. Μια ουσιαστική όμως ανατροπή τού Μαρξισμού προϋποθέτει συνειδητή τσεκουριά στον Εγελιανισμό, διότι εκεί εδράζεται ο Μαρξισμός.
Η γαλλική σχολή γενικότερα εκτιμώ, ότι επαναδρομολογεί τήν την έννοια τής ψυχοπαθολογίας με έμμεσο τρόπο στα πλαίσια μιάς αριστερόστροφης κοινωνικής κριτικής. Ο Μισέλ Φουκώ είναι κατ' ουσίαν δόκιμος ψυχοπαθολόγος τής συλλογικής τρέλας, ενώ σύνολη η κίνηση τού "Στρουκτουραλισμού" επιχειρεί κυρίως με έννοιες σχετιζόμενες με το ασυνείδητο. Και ο Ζακ Λακάν είναι επίσης ψυχαναλυτής και ψυχίατρος και από εκεί εφορμά στις αναλύσεις του.
Αυτός ο οποίος καταρρίπτει τα όρια τού Μαρξ και τού Φρόιντ στην κοινωνική κριτική είναι ο Καστοριάδης. Εκτιμώ, ότι η τομή του είναι εξίσου σημαντική με αυτή τού Έκο, αν και είναι δυνατόν η σύγκριση μεταξύ τών δύο αυτών διανοητών να εξοργίζει κάποιους θερμούς υποστηρικτές τού Καστοριάδη. Η μεγάλη τομή που επιχείρησε ο Καστοριάδης είναι η ένταξη τού φαντασιακού στο ανθρώπινο γίγνεσθαι. Αυτή η τομή είναι πράγματι ιδιαίτερα πρωτοποριακή, διότι ανατρέπει τα πάγια δεδομένα τής ευρωπαϊκής σκέψης. Η "Φαντασιακή Θέσμιση" είναι και αυτή παιδί αυτής τής περιόδου. Μέχρι τον Καστοριάδη και τον Έκο η "καθημερινή ζωή" κυριαρχείτο από την ψυχοπαθολογία. Στο ύστερο έργο του "Οι δρόμοι τού Λαβύριθου", στο οποίο ο Καστοριάδης επιχειρεί μια ταξινόμηση τού δαιδαλώδους τών αναζητήσεων στην συγκεκριμένη φάση, θα αφιερώσει ένα εκτενές κεφάλαιο στην ψυχανάλυση.
Νομίζω, ότι αναφερόμενος στα ιδεολογικά τεκτενόμενα αυτής τής περιόδου, αρμόζει να εξάρω και την συμβολή τού Χρήστου Γιανναρά, η οποία είναι σημαντική. Ο Γιανναράς στιγματίζοντας τον Ρασιοναλισμό που επικρατεί στην δυτική σκέψη, αισθανόμενος ότι δικαιώνεται φιλοσοφικά και από την τομή περί φαντασιακού τού Καστοριάδη, θα αναδείξει το στοιχείο τής μεταφυσικής αναζητήσεως, εκφρασμένο μέσα από την ορθόδοξη χριστανική παράδοση. Αυτός ο εντοπισμός είναι σπουδαίος και ζωτικής σημασίας. Αν και η προσωπική μου αποτίμηση για την ορθόδοξη πατερική παράδοση είναι διαφορετική από αυτή τού Χρήστου Γιανναρά, καθότι ως ακολουθών την Πλατωνική φιλοσοφία διαβλέπω στους Έλληνες Μυστικούς τών μέσων χρόνων να λειτουργεί εντόνως η Πλατωνική χροιά, θεωρώ την προσφορά τού Χρήστου Γιανναρά σπουδαία. Αυτός εδράζει το σύστημα τών αναλύσεών του στην ανθρωπολογία, διαπίστωση που διέπει και τον Υπαρξισμό. Προσωπικά θεωρώ ότι παν αναλυτικόν όργανον οφείλει να εδράζεται αποκλειστικώς στην οντολογία, διότι αυτή είναι η κατ' εξοχήν φιλοσοφική βάσις. Αυτήν την προβλημική όμως έχω αναπτύξει στο παρελθόν με άλλη ευκαιρία. Η Υπερβατική εμπειρία όμως στην οποία εμμένει ο Χρήστος Γιανναράς και ιδιαίτερα αυτό το οποίον εξάρει ως "ασκητικόν επίτευγμα", εκτιμώ ότι αποτελούν διαδικασίες κλειδιά στην οδό πάσης επιγνώσεως.
Θα μπορούσε βεβαίως κάποιος να ισχυρισθεί, ότι οι εξελίξεις δικαιώνουν την οπτική που προτείνει ο Χρήστος Γιανναράς, ως ένθερμος υποστηρικτής τής ορθοδόξου πίστεως. Την περίοδο που διάγουμε πράγματι η Ρωσία με επικεφαλής τον Βλαδίμιρο Πούτιν ανατρέπουν άρδην τα σχέδια τών νεοταξιτών στο όνομα τών απανταχού ορθοδόξων χριστιανών. Εγώ δεν συντάσσομαι με αυτήν την άποψιν, παρότι αντιλαμβάνομαι τον εαυτόν μου ως ένθερμο υποστηρικτή τών αγώνων τού Ρωσικού λαού και τού Βλαδιμίρου Πούτιν. Τις απόψεις μου όμως επί τού θέματος θα καταθέσω σε προσεχή ανάρτηση με τίτλο "Το φαινόμενο Πούτιν και το άλλο τέλος τής ιστορίας".
Εκτιμώ ότι θα ήταν παράληψη, εάν στην επί τροχάδην αυτήν απαρίθμιση τών διανοητικών αναζητήσεων τής δεκαετίας τού '80 δεν έκανα μνεία σε ένα λίαν βασικό φαινόμενο, το οποίον επιρρέασε - και αναμφιβόλως εξακολοθυεί να επιρρεάζει - την σύγχρονη Ευρωπαϊκή ιστορία. Αυτό είναι ο αποκρυφισμός με την μορφή τού Νεοπαγανισμού, όπως αυτός εκφράστηκε από το κίνημα τού Εθνικοσοσιαλισμού και άλλα ακροδεξιά κινήματα (τα οποία ενίοτε για λόγους σκοπιμότητος αρέσκονται να ενδύονται τον μανδύα τής ορθοδόξου εκκλησίας). Το βιβλίο τού γάλου ακροδεξιού Αλαίν Ντε Μπενουά "Η θρησκεία τής Ευρώπης" έχει τύχει πολλαπλών επανεκδόσεων. Το φαινόμενο αυτό έχουν επιχειρήσει να αναλύσουν αξιόλογοι συγγραφείς με αρκετά ενδιαφέρουσες αναλύσεις. Ένας από αυτούς είναι Ο Ζακ Μπερζιέ. Στην "Αυγή τών Μάγων" που συνέγραψε με τον Λ. Πάουελ και αναφέρεται σχεδόν σε όλα τα βασικά βιβλία που πραγματεύονται την αποκρυφιστική διάσταση τού ναζισμού, πραγματεύεται ταυτοχρόνως ζητήματα αλχημείας, μαθηματικών, κβαντομηχανικής και μυστικών εταιριών, αναλύοντας την έννοια τού "Φανταστικού Ρεαλισμού". Αλλά προκειμένου περί μυστικών εταιριών, κρυφής γνώσεως και τα τοιαύτα εισερχόμεθα ήδη στα χωράφια του Ουμπέρτο Έκο.


2. ΑΠΟΠΕΙΡΑ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΟΥΜΠΕΡΤ ΕΚΟ

 Τρία είναι τα σήματα κατατεθέν, που ενσωμάτωσε στην προσωπική του σημειολογία ο Έκο. Τα χαρακτηριστικά γυαλιά του, η κοντή γενειάδα και κάποια ήδη ταμπάκου. Όσο αφορά το τσιμπούκι τον πρόλαβε ο Σέρλοκ Χολμς. Στα άφιλτρα προηγήθηκε ο Χάμφρεϋ Μπόγκαρτ και στα χοντρά πούρα ο Κάστρο και ο Γκουεβάρα. Ως σωστός σημειολόγος ο Έκο πόνταρε στα πουράκια. Άρωμα ταμπάκου και η οσμή που διαδίδουν κάποιοι όγκοι βιβλίων. Ατμόσφαιρα που οδηγεί μοιραία σε σφαίρες αιωρήσεως ιδεών. Γι' αυτό το βλέμμα τών ματιών, που στεφανώνουν οι οβάλ φακοί, κατευθύνεται στο βαθύ πουθενά. Επειδή ακριβώς το αφηρημένο είναι ο καλύτερος τρόπος αποδόσεως τού συγκεκριμένου. Και όταν η θύελλα των ιδεών κατακάθεται στο κρανίο, το ειδικό βάρος των απόψεων αυξάνεται. Κάποιο χέρι χρειάζεται τότε πολύ

κοντά, ώστε να στηρίζει ισορροπίες μεταξύ φαντασίας και πραγματικού. Η σιωπή δεν είναι σημείο. Είναι το σημείο. Και μια πολύ μικρής διάρκειας σιωπή είναι συνεννόηση. Ανάμεσα στον εικονιζόμενο και αυτόν που κοιτά. Διότι ο οφθαλμός πίσω από την κάμερα, αφού ανοίξει το διάφραγμα, μετρέπεται σε άλλους, πολλούς οφθαλμούς. Εσύ τι λες;
Γιατί η ψυχή σου επέλεξε ως σημείο το σώμα σου; Γιατί το σώμα σου σημειολογεί την ψυχή σου;
Λες, ότι πραγματικότητα είναι αυτό που υπάρχει. Και ότι υπάρχει πάλεται. Γιατί όμως η εξίσωση μιας ταλαντώσεως επιλύεται ευκολότερα με φανταστικούς αριθμούς;
Και τα δύο βασικά μυθιστορήματα τού Έκο, τόσο το "Στο Όνομα τού Ρόδου", όσο και "Το Εκρεμμές τού Φουκώ" αναφέρονται σε ατμόσφαιρες, μέσα στις οποίες κυριαρχεί κάποιο είδος συνωμοσίας. Η τεράστια απήχηση, τής οποίας ευτύχησαν αμφότερα τα πονήματα, διατρανώνει κατά παράφραση τη ρήση: Την συνωμοσιολογία πολλοί αμφισβήτησαν, τον αριστοτέχνη συνωμοσιολόγο ουδείς.

Ο Έκο, επενεργώντας μια έντονη στροφή τού ενδιαφέροντος προς την σημειολογία, τον συνεκτικό ρόλο τής οποίας αποκάλυψε στην "καθημερινή ζωή", άνοιξε μια τεράστια πύλη εισόδου ταυτοχρόνως και στην συνωμοσιολογία, εντάσσοντας και αυτήν με την ανάλαφρο μέθοδο τής τέχνης στα καθημερινά ενδιαφέροντα. Μετά την ευρεία διάδωση τών βιβλίων τού Έκο, ξεκίνησε μια έξαρση μυθιστορίας με συνομωσιολογική αναφορά και από άλλους συγγραφείς. Πλείστοι όσοι από αυτούς εγνώρισαν μια μεγάλη απήχηση, με κορυφαίο βιβλίο από πλευράς πωλήσεων και αίσθησης που αυτό προκάλεσε, τούς "Ιλλουμινάτι" τού Νταν Μπράουν.
Δεν είναι τελικά καθοριστικής σημασίας, αναφορικά με την τομή που επέτυχε Έκο, ότι η συνωμοσιολογία απασχόλησε τον μέσο αναγνώστη και θεατή με την μορφή τής μυθοπλασίας. Ο μύθος στοχεύει κατ' ευθείαν στο ασύνείδητο και το διαμορφώνει με τρόπο ανεπαίσθητο. Εκεί βρίσκεται ακριβώς η δύναμή του. Η αναγωγή απτών δεδομένων σε συμβολική μορφή  τα εξοπλίζει με μια ισχυρή δυνατότητα να καταστούν αυτά εν πρώτοις αποδεκτά ως δεδομένα, περνώντας από την αφάνεια τής αγνοίας στην σφαίρα τού νοητώς - αλλά κυρίως στην σφαίρα τού ψυχολογικώς - υπαρκτού. Ο καρλ Γκούσταβ Γιουνγ εξήρε το ρόλο που επιτελεί ο μύθος στην διαμόρφωση αυτού που ονόμασε "συλλογικό ασυνείδητο". Στον πυρήνα τής θεωρητικής παρεμβάσεως τού πατρός τής ψυχαναλυτικής πραγματείας, τού ίδιου τού Φρόιντ, δεσπόζει η ανάλυση τών συμβόλων από την σκοπιά τού ανθρώπινου ψυχισμού.
Ο Έκο με την "Σημειολογία στην Καθημερινή Ζωή" παίρνει κατ' ουσίαν μια συνειδητή ρεβάνς έναντι τού Φρόιντ και τής "Ψυχοπαθολογίας στην Καθημερινή Ζωή", αναδεικνύοντας μια άλλη δεσπόζουσα επιρροή τών συμβόλων, η οποία κυριαρχεί εδώ και χιλιετίες στον οργανωμένο βίο τών ανθρώπων σε κοινωνίες. Πρόκειται για την μυστηριακή - και την γενικότερα κοινωνική - διάσταση τών συμβόλων. Αυτή οργανώνεται και δρομολογείται στο βαθύ γίγνεσθαι μέσα στούς αιώνες από πληθώρα μυστικές εταιρίες και αδελφότητες, αλλά ταυτοχρόνως και από θρησκευτικές ομολογίες και κοινότητες. Στο έργο "Στο Όνομα τού Ρόδου" ο Έκο επιχειρεί μια πολύ ενδιαφέρουσα αναφορά στο σημείο που επικαλύπτονται αυτές οι δυο περιοχές τού μυστικισμού. Με αυτόν τον τρόπο, ενώ ο Φρόιντ ανέδειξε με μοναδικό αριστοτεχνισμό τον ρόλο τών συμβόλων σε ατομικό γίγνεσθαι, ο Έκο θέτει επί τάπητος τον ρόλο τους σε επίπεδα συλλογικότητος. Διότι οι κάθε λογής μυστηριακές κοινότητες προβάλλουν το αίτημα τής διαμορφώσεως τού σύμπαντος κόσμου.
Η μυθοπλασία είναι ο πλέον εύληπτος τρόπος στην μετάδοση μηνυμάτων Ο Φρόιντ ισχυρίστηκε, ότι η γέννηση είναι μια τραυματική εμπειρία. Η αντιμετώπιση τών δυσκολιών τής ζωής επενεργεί από μια άποψη τήν ενδόμυχο τάση να επιστρέψει ο άνθρωπος στο καθεστώς τής κυήσεως. Τα παραμύθια μάς βοηθούν να γίνουμε εκ νέου παιδιά, φέρνοντας  μας χρονικώς πλησιέστερα στην φάση, που ευρισκόμενοι στην γαστέρα τής μάνας μας, χαίραμε τής παροχής κάθε αναγκαίου από το σώμα τής μητέρας. Ο Έκο μάς βοήθησε να επικοινωνήσουμε με την συνωμοσιολογία με τον πλέον ευχάριστο τρόπο, οδηγώντας μας εκ νέου μέσα στην κοιλιά τής μάνας μας.


3. ΟΤΑΝ ΤΟ ΡΟΔΟ ΑΙΩΡΕΙΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΕΚΡΕΜΕΣ 

Συνεχίζεται...